بررسی زبان شناختی واژه قرآنی «کفر»

کاربرد واژه ها در معانی حقیقی یا مجازی زمان خود از ویژگی هایی است که هر گوینده ای در کلام خویش به آن اهتمام ویژه دارد. بر این اساس، معانی ای که پس از ایراد سخن برای واژگان پدید می آید هرگز نمی تواند مراد گوینده آن سخن باشد و مخاطبان آن سخن نیز نمی توانند مفاد کلام را طبق معانی جدید واژه ها، استنباط کرده و به صاحب سخن نسبت دهند، بلکه باید ذهن را از معناهایی که پس از ایراد سخن برای الفاظ به وجود آمده منصرف ساخت و بر مبنای معانی الفاظ در زمان ایراد سخن، مقصود گوینده را دریافت. این حقیقت در رابطه با درک و فهم واژگان قرآن کریم از اهمیت دوچندانی برخوردار است، زیرا قرآن کریم با زبان عصر نزول سخن گفته و واژگان را در معانی رایج آن زمان به کار برده است. بر این اساس پژوهش حاضر باعنایت به کاربردهای قرآنی واژه «کفر» به سیر تطور معنایی آن در زبان های سامی و از جمله زبان عربی پرداخته و سپس به بررسی خاستگاه واژه و ریشه شناسی آن می پردازد. علاوه بر این، دیدگاه های تفسیری و روایی نیز در خلال پژوهش مورد بررسی قرارگرفته و در پایان با نقد و بررسی برابر نهاده های واژه «کفر» در برخی از شاخص ترین ترجمه های فارسی، مفهومی دقیق تر برای این واژه و مشتقات آن بدست داده می شود. در این پژوهش دو معادل برای واژه «کفر» و مشتقات آن پیشنهاد می شود: نخست مفهوم ناسپاسی (نعمت و...) و دوم مفهوم انکار خداوند (نقطه مقابل ایمان).