تاثیر روی باقیمانده و شکلهای مختلف شیمیایی آن بر رشد و غلظت روی در برنج

روی از عناصر غذایی ضروری گیاه می باشد که کمبود آن در خاک-های آهکی ایران بسیار محتمل است. بخش قابل ملاحظه ای از روی مصرفی در کشت اول جذب گیاه نشده و در خاک باقی می ماند. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر روی باقیمانده و شکلهای مختلف شیمیایی آن بر رشد و جذب این عنصر توسط برنج (Oryza sativa L) انجام گردیده است. آزمایش در20 نمونه خاک سطحی از مناطق برنجکاری استان فارس در قالب بلوکهای کامل تصادفی بصورت فاکتوریل (3×20) با فاکتورهای اصلی سه سطح روی و فرعی 20 نوع خاک مختلف در سه تکرار انجام شد. طی این آزمایش به هر نمونه خاک سه سطح روی (0،5و10 میلی گرم در کیلوگرم خاک بصورت سولفات روی) همراه با سایر عناصر غذایی مورد نیاز بر اساس آزمون خاک اضافه گردید. پس از کشت برنج و برداشت آن، خاک هر گلدان پس از جدا سازی ریشه مجددا در گلدان های پلاستیکی ریخته شد و پس از اضافه کردن عناصر غذایی مورد نیاز بجز روی بزیر کشت برنج برده شد. شصت روز پس از کاشت، گیاه را کمی بالاتر از طوقه قطع نموده وزن خشک قسمت هوایی و غلظت فسفر، آهن، مس، منگنز و روی در گیاه اندازه گیری شد. در نمونه های خاک نیز غلظت روی و مقدار شکلهای مختلف شیمیایی روی نیز تعیین گردید.
طبق نتایج بدست آمده افزایش سطح روی باقیمانده بدلیل کافی بودن روی بومی خاک تفاوت محسوسی در رشد برنج ایجاد نکرد. غلظت و جذب کل روی در هر گلدان توسط برنج با افزایش روی باقیمانده بطور معنی دار افزایش یافت. بین شکل روی کربناتی و غلظت روی در گیاه نیز همبستگی معنی داری در سطح یک درصد بدست آمد. از آنجا که طبق نتایج بدست آمده حدود 41 درصد روی مصرفی به شکل کربناتی تبدیل می شود می توان نتیجه گرفت علت اصلی اثر باقیمانده روی بر جذب و غلظت روی در گیاه تبدیل این عنصر به شکل کربناتی می باشد.