تاثیر توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی بر تحولات جدید خاورمیانه

پدیده اینترنت به عنوان سرآمد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، از یک سو موجب درنوردیدن مرزهای ملی و کاهش قدرت دولت ها (به ویژه حکومت های دیکتاتور) شده است و از سوی دیگر ارتباطات انسانی را گسترش و گروه های انسانی را در جوامع مختلف به هم نزدیک کرده است. با این مقدمه کوتاه، ما در این نوشتار به دنبال پاسخ این سوال هستیم که توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی چه تاثیری بر تحولات جدید خاورمیانه، به ویژه در دو کشور مصر و تونس داشته است؟ به عبارت دیگر، تا چه مقدار میزان دسترسی مردم این کشورها به رسانه های جمعی همچون اینترنت، ماهواره، شبکه های اجتماعی و... در بروز این تحولات نقش داشته است؟ در پاسخ کوتاه می توان گفت ضمن اینکه گسترش شبکه های ماهواره ای و اینترنت ابزاری برای اطلاع رسانی و افزایش بینش سیاسی مردم و به نوعی تشکیل طبقه اجتماعی جدیدی (به لحاظ میزان آگاهی) در این کشورها شده است، گسترش روزافزون استفاده از اینترنت در بین مردم منطقه منجر به تحت پوشش قرار دادن سرکوب های سیاسی این رژیم ها در سطح منطقه ای و جهانی، افزایش سرعت و گسترش این تحولات، بالا رفتن هزینه سرکوب و رسوخ پذیر شدن حاکمیت دولت ها و آشنا شدن مردم منطقه با دموکراسی و ارزش های انسانی شده است. لذا به نظر می رسد که عامل یا متغیر توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در کنار عوامل دیگری چون اقتصاد ناکارآمدو فضای بسته سیاسی، توانسته از نقش قابل توجهی در تحولات اخیر خاورمیانه به ویژه در دو کشور تونس و مصر برخوردار باشد.