ارزیابی مقایسه ای شاخص های تنوع زیستی کشاورزی در سامانه های زراعی، باغی و باغکشتی (مطالعه موردی: حوزه آبریز جاجرود)

تنوع زیستی گستره وسیعی از تنوع ژنتیکی، تنوع گونه ای و تنوع بو م نظام ها می باشد. یکی از مهمترین مفاهیمی که امروزه در زمینه توسعه پایدار در بخش کشاورزی مطرح است، حفاظت از تنوع زیستی کشاورزی است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی و مقایسه وضعیت تنوع زیستی کشاورزی در سامانه های زراعی، باغی و باغکشتی در روستا های حوزه آبریز جاجرود در بخش شرقی و شمال شرقی استان تهران بود. به علاوه در این مطالعه اهمیت باغکشت ها به عنوان محلی جهت حفاظت درون جا از گونه های مورد استفاده در بوم نظام های کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد استفاده در این پژوهش از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه هایی که به این منظور طراحی گردیده بود، توسط سرپرستان 30 درصد از کل خانوار کشاورزان روستا های مورد بررسی استخراج گردید. نتایج حاصل نشان داد که مقادیر شاخص غنای گونه ای و شاخص شانون تقریبا در باغکشت های تمام روستاهای مورد مطالعه بیشتر از سامانه های زراعی و باغی بود که این موضوع اهمیت سامانه های باغکشتی در حفاظت از تنوع زیستی گونه های کشاورزی را اثبات نمود، همچنین نتایج نشان داد که در روستاهایی مانند سیاهسنگ که به هر دلیل سامانه های زراعی و باغی در آنها از بین رفته است، باغکشت ها به تنهایی مسئول حفاظت از تنوع زیستی گونه های موجود در این سامانه ها می باشند. در این مطالعه روستای مرانک با شاخص غنای گونه ای هفت در سامانه های زراعی و روستای خسروآباد با شاخص غنای گونه ای 12 در سامانه های باغی، بالاترین سطوح تنوع را در هر یک از این سامانه های کشاورزی به خود اختصاص داده بودند.