بررسی کیفیت فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب مخازن چاه نیمه شهر زابل در سال 90

در سالهای اخیر که جمعیت بشر به سرعت افزایش یافته، مشکلات آب در جهان سوم و توزیع آن بیشترین اثر خود را بر تخریب ذخایر آبی بهویژه در مناطق خشک و کم آب مانند سیستان برجای گذاشته است. بدین منظور این مطالعه با بررسی کیفیت آب در سه مخزن چاه نیمه های زابل در فصول مختلف سال 1390 صورت گرفت.
روش پژوهش: تحقیق حاضر به صورت توصیفی- مقطعی به مدت یک سال در سه مخزن انجام گردید. برای نمونه برداری از هر مخزن 3 ایستگاه در بخشهای ورودی، میانه و خروجی مخزن تعیین گردید. نمونه برداری از هر ایستگاه در چهار فصل سال 1390، هر فصل از سه عمق مختلف (10، 20 و 30 سانتیمتری) صورت گرفت. در مجموع 324 نمونه در چهار فصل از سه ایستگاه موجود در هر یک از سه مخزن از سه عمق و در سه تکرار برداشت شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، پارامترهای کیفی آب شامل خصوصیات مختلف فیزیکی، شیمیایی و میکروبی (EC، pH، TDS، DO، TSS، کدورت، هدایت الکتریکی، سختی، نیترات، نیتریت، فسفات، دما، کلیفرمها، BOD و COD) اندازه گیری گردید. در نهایت، کیفیت آب با استفاده از برخی شاخص های جهانی مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج حاصله از نمونه برداری با استانداردهای ملی ایران، FAO، شاخص WQI و ویلکوکس بررسی و با توجه به دیدگاه های مختلف در مورد استفاده در بخش شرب و کشاورزی مقایسه شد. نتایج بررسی شاخص WQI نشان داد که برای سه مخزن 1، 2 و 3 مقدار این شاخص بهترتیب برابر با 54، 59 و 58 بود که از نظر کیفیت آب شرب در دامنه متوسط قرار میگیرد. همچنین بر مبنای شاخص ویلکوکس مشخص شد که کیفیت آب هر سه مخزن در کلاس C2S1 تا C3S1 قرار میگیرد. نتایج نشان داد که همه پارامترها غیر از pH، منیزیم، نیترات، سدیم، BOD، COD و DO تغییرات معنی داری بین فصول مختلف (05/0p<) نشان دادند. همچنین اغلب پارامترهای مورد مطالعه هر سه مخزن در یک دامنه قرار داشت و از بین همه پارامترهای کیفی آب متوسط سالانه کلی فرم، سدیم، کدورت و TSS تفاوت معنی داری (05/0p<) بین سه مخزن داشتند. همچنین میانگین کلیفرمهای گوارشی در مخزن 2 بطور معنی داری بیشتر از دو مخزن دیگر بود که به آلودگی در مجاورت مخزن یادشده مرتبط دانسته شد.
بررسی نمودار ویلکوکس و نیز شاخص WQI نشان داد که هر سه مخزن از نظر مصرف کشاورزی و شرب در وضعیت متوسطی طبقهبندی می شوند.