جوهر حقوق بشر در نظریه های «حقوق طبیعی» و «حقوق اسلامی»

جهانشمولی حقوق بشر را نمی توان صرفا توسعه کمی و عرضی آن دانست، بلکه بیشتر مراد از حقوق بشر جهانشمول حقوقی کیفی و است. در حقیقت، مفروض چنین حقوقی این است که ریشه آن در هر انسانی یافت شود و در هر زمان و مکانی قابل احقاق و اعمال است؛ بنابراین حقوق بشر جهانشمول، حداقلی از حقوق طبیعی و فطری است که هر انسان از آن جهت که انسان است از آن بهره مند است. لذا این کشف و فهم حقوق بشر جهانشمول امر جدیدی نیست، بلکه در تبار شناسی از حقوق بشر چنین دغدغه ای همواره مدنظر بوده است، به ویژه آن گاه که از «حقوق طبیعی» سخن گفته می شود. مطالعه ای مقایسه ای بین بنیان «حقوق طبیعی» در مکتب حقوق طبیعی یعنی «طبیعت» و جوهره حقوق انسانی در مکتب اسلام اسلام یعنی «فطرت» برای دستیابی به حقوقی جهانشمول برای بشر، مبنای تحقیق حاضر است. فرضیه نوشتار، وجود پایه مشترک الهی-انسانی در هر دو مکتب حقوقی است.