اثر عصاره های آبی و اتانولی دانه اسپند (Peganum harmala L) بر پروفایل چربی های خون در رت

آترواسکلروز، عامل اصلی مرگ و میر در بیماران قلبی- عروقی بوده و وابستگی پاتوژنز آن به افزایش سطح کلسترول با دانسیته پایین اثبات شده است. درمان بیماری های قلبی- عروقی به کمک داروهای شیمیایی، دارای عوارض جانبی متعدد می باشد؛ از این رو، گرایش به استفاده از گیاهان دارویی برای درمان این بیماری ها رو به افزایش می باشد. با توجه به اینکه در طب سنتی، دانه گیاه اسپند به عنوان کاهنده چربی های خون مورد استفاده قرار می گیرد؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر عصاره های آبی و اتانولی دانه اسپند بر پروفایل چربی های خون طراحی و اجرا گردید..
روش تحقیق: پژوهش تجربی حاضر، بر روی 18 سر رت که به طور تصادفی در 3 گروه 6 تایی شامل: دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل دسته بندی شده بودند، انجام شد. گروه های آزمایشی I و II به ترتیب روزانه برای 30 روز، با 3 میلی لیتر مایع محتوی mg/kg 100 عصاره آبی و اتانولی دانه اسپند گاواژ می شدند و گروه III به عنوان شاهد منفی، معادل حجم عصاره مصرفی گروه های آزمایش، آب مقطر دریافت می نمود. در پایان آزمایش، رت ها بیهوش شده و خون گیری از آنها انجام شد و میزان چربی های خون آنها شامل: تری گلیسرید (TG)، کلسترول تام (TCL) و کلسترول های LDL و HDL اندازه گیری و میزان کلسترول VLDL آنها نیز محاسبه گردید. اطلاعات به دست آمده، با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (ویرایش 5/11) و به کمک آزمون های Anova و Tukey، در سطح معنی داری 05/0 P< تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها نشان دادند که میزان کلسترول LDL در گروه های آزمایشی I و II به ترتیب: 3/4 ± 8/36 و 3/4 ± 8/35 و در گروه کنترل 6/4 ± 3/44 بود و اختلاف میزان کلسترول LDL در گروه آزمایشی I با گروه کنترل (025/0= P) و در گروه آزمایشی II با گروه کنترل (012/0 P=) هر دو معنی دار بود. سایر چربی های خون در مقایسه با گروه کنترل، اختلاف معنی داری نشان ندادند.
مصرف خوراکی دانه اسپند، می تواند کلسترول LDL را به طور معنی داری کاهش دهد و اثر عصاره الکلی گیاه، موثرتر از عصاره آبی آن می باشد.