بررسی مقایسه ای اهداف غایی، اصول کلی، معیارهای انتخاب مواد درسی و روش های تدریس در نظام تربیتی اسلام و لیبرالیسم

هدف اصلی این پژوهش «بررسی مقایسه ای اهداف غایی، اصول کلی، معیارهای انتخاب محتوا و روش های تدریس در نظام تربیتی اسلام و لیبرالیسم» است.
روش پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی است.
یافته های پژوهش حاکی از آن است که هدف غایی تعلیم و تربیت در نظام تربیتی اسلام، رسیدن انسان به کمال یا قرب الهی و در لیبرالیسم، آماده کردن فرد برای موفقیت در زندگی فردی و شهروندی است. اصول کلی فلسفه تربیتی اسلام عبارتند از: برقراری رابطه مستقیم بین انسان و خدا، برقراری مساوات عمومی، مسئولیت فردی، تعقل و تفکر، هماهنگی دین و دنیا، ضرورت پیشرفت و تکامل، توجه به ابعاد وجودی انسان و آزادی. اصول کلی در لیبرالیسم عبارتند از: فردگرایی، انسان محوری، جدایی دین از سیاست، کارایی خرد انسانی، تساوی حیثیت و حرمت، پیشرفت و آزادی. معیارهای انتخاب مواد درسی در نظام تربیتی اسلام عبارتند از: راهنمایی به سوی زندگی سالم، ایجادکننده میل به کنجکاوی و لذت جویی، کمک کننده در رسیدن به اهداف غایی تربیت، تقویت کننده ایمان و تزکیه نفس، برانگیزاننده تعقل و تفکر و متناسب با نیازها و علایق یادگیرنده ها. معیارهای انتخاب مواد درسی در نظام تربیتی لیبرالیسم نیز عبارتند از: نیازها و علایق یادگیرندگان، مطابق با رشته های علمی و دانش معتبر، معناداری و سودمندی. روش های تدریس در تعلیم و تربیت اسلامی عبارتند از: پرسش و پاسخ، مناظره یا مباحثه و درک و فهم مطالب. روش های تدریس در تعلیم و تربیت لیبرال عبارتند از: حل مسئله، تفکر خلاق به صورت غیر مستقیم و روش گفت و شنود.
هدف غایی در تعلیم و تربیت اسلامی، رسیدن انسان به کمال است؛ در حالی که هدف تعلیم و تربیت لیبرال، آماده کردن فرد برای موفقیت در زندگی است. در نظام تربیتی اسلام، بر لزوم رابطه مستقیم بین خدا و انسان تاکید می شود؛ در حالی که در لیبرالیسم، انسان مجزا در نظر گرفته می شود.