ارزیابی اثر تغییر برنامه نوبت کاری از نظام 12 ساعتی به نظام 8 ساعتی بر شیوع مشکلات بهداشتی در یک شرکت پتروشیمی

مطالعه ای روی نظام نوبت کاری و مشکلات ناشی از آن در پرسنل نوبت کار یک شرکت پتروشیمی انجام شد. در آن مطالعه پیشنهاداتی برای تغییر نظام نوبت کاری ارایه گردید و آن شرکت نظام نوبت کاری خود را از نظام 12 ساعتی به نظام 8 ساعتی تغییر داد. پس از سپری شدن یکسال، این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تغییر برنامه نوبت کاری بر میزان شیوع مشکلات بهداشی در میان نوبت کاران شاغل در آن شرکت انجام شد.
نمونه ها در این مطالعه مقطعی شامل 79 نوبت کار مطالعه فعلی و 74 نوبت کار مطالعه قبلی بودند. ابزار جمع آوری داده ها مشابه مطالعه قبلی و متشکل از پرسش نامه ای بود که سوال هایی در زمینه ویژگی های دموگرافیک، مشکلات بهداشتی و نظرخواهی در مورد تغییر برنامه نوبت کاری در آن گنجانده شده بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 5/11 انجام گرفت.
میانگین سابقه کار در نظام نوبت کاری افراد مورد مطالعه در مطالعه فعلی و قبلی به ترتیب 40/2 ± 91/5 و 79/3 ± 18/5 سال بود (05/0 P >). شیوع برخی مشکلات گوارشی و اختلالات اسکلتی- عضلانی در مطالعه فعلی به طور معنی داری بیشتر از مطالعه قبلی بود (05/0 P <)، اما شیوع برخی مشکلات ذهنی در بین نوبت کاران مطالعه فعلی به طور معنی داری کمتر از شیوع آن ها در بین نوبت کاران مطالعه قبلی بود (05/0 P <). برنامه جدید از نظر نوبت کاران کمیت و کیفیت خواب آنان را بهبود بخشیده بود. همچنین یافته های این مطالعه نشان داد که 5/97 درصد افراد مورد مطالعه، نظام جدید را نسبت به نظام قبلی بهتر می دانستند.
بر اساس نتایج مطالعه حاضر، تغییر برنامه نوبت کاری از نظام 12 ساعتی به 8 ساعتی باعث کاهش شیوع اختلالات ذهنی در نوبت کاران شده بود و به بهبود وضعیت خواب و زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی انجامیده بود. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری نمود که تغییر ایجاد شده در برنامه نوبت کاری مفید بوده است و اغلب افراد آن را اثربخش و مثبت ارزیابی نمودند.