جنبه های منفی و مثبت اصل صلاحیت شخصی در حقوق جزای بین الملل
نویسنده:
چکیده:
برای اعمال صلاحیت محاکم کیفری هر کشوری احراز وجود رابطه میان محل وقوع جرم، مرتکب جرم و دادگاه صالح لازم و ضروری است. در این موارد اصل بر سرزمینی و درون مرزی بودن قوانین کیفری است. هر چند، حقوق داخلی کشورها به دلیل نارسایی های اصل صلاحیت سرزمینی قوانین کیفری به تدریج شکل هایی از صلاحیت فراسرزمینی را پذیرفته اند. اصول صلاحیت فراسرزمینی عبارتند از: اصل صلاحیت شخصی (جنبه مثبت و جنبه منفی)، اصل صلاحیت واقعی و اصل صلاحیت جهانی قوانین کیفری.
باید اذعان داشت، اعمال صلاحیت فراسرزمینی موجب وارد آمدن لطمه به حاکمیت کشورهای دیگر نمی شود. به موجب این اصول دولت ها به خود حق می دهند هنگامی که جرمی علیه اتباع آنها یا به وسیله اتباع آنها یا علیه منافع اساسی و حیاتی آنها یا علیه نظم بین المللی واقع می شود، به طوری که دستگیری مرتکب امکان پذیر باشد، صلاحیت رسیدگی به جرم ارتکابی را داشته باشند و بدین طریق از بی مجازات ماندن برخی مجرمین که ممکن است به موجب اصل صلاحیت سرزمینی قابل مجازات نباشند جلوگیری نمایند. هر چند، اعمال اصول صلاحیت فراسرزمینی، منوط به وجود شرایطی از قبیل مهم بودن جرم ارتکابی، عدم رسیدگی قبلی و مجرمیت متقابل است و تنها در اصل صلاحیت واقعی ممکن است این شرایط را مقصور ندانست.
در بین این اصول، اصل صلاحیت شخصی خصوصا جنبه منفی آن، از اهمیت به سزایی برخوردار است، چرا که هدف اعمال جنبه منفی اصل صلاحیت شخصی حمایت از اتباع کشور است. قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران همانند کشورهای دیگر به نوبه خود، صرف نظر از کم و کیف و شرایط موجود، اصول سه گانه صلاحیت فراسرزمینی را مورد پذیرش قرار داده است که البته این موضع قانون گذار به علت عدم توجه و به شرایط مقرر در حقوق جزایی بین المللی خصوصا نسبت به عدم پذیرش جنبه منفی اصل صلاحیت شخصی، قابل انتقاد به نظر می رسد.
باید اذعان داشت، اعمال صلاحیت فراسرزمینی موجب وارد آمدن لطمه به حاکمیت کشورهای دیگر نمی شود. به موجب این اصول دولت ها به خود حق می دهند هنگامی که جرمی علیه اتباع آنها یا به وسیله اتباع آنها یا علیه منافع اساسی و حیاتی آنها یا علیه نظم بین المللی واقع می شود، به طوری که دستگیری مرتکب امکان پذیر باشد، صلاحیت رسیدگی به جرم ارتکابی را داشته باشند و بدین طریق از بی مجازات ماندن برخی مجرمین که ممکن است به موجب اصل صلاحیت سرزمینی قابل مجازات نباشند جلوگیری نمایند. هر چند، اعمال اصول صلاحیت فراسرزمینی، منوط به وجود شرایطی از قبیل مهم بودن جرم ارتکابی، عدم رسیدگی قبلی و مجرمیت متقابل است و تنها در اصل صلاحیت واقعی ممکن است این شرایط را مقصور ندانست.
در بین این اصول، اصل صلاحیت شخصی خصوصا جنبه منفی آن، از اهمیت به سزایی برخوردار است، چرا که هدف اعمال جنبه منفی اصل صلاحیت شخصی حمایت از اتباع کشور است. قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران همانند کشورهای دیگر به نوبه خود، صرف نظر از کم و کیف و شرایط موجود، اصول سه گانه صلاحیت فراسرزمینی را مورد پذیرش قرار داده است که البته این موضع قانون گذار به علت عدم توجه و به شرایط مقرر در حقوق جزایی بین المللی خصوصا نسبت به عدم پذیرش جنبه منفی اصل صلاحیت شخصی، قابل انتقاد به نظر می رسد.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
66
لینک کوتاه:
magiran.com/p1181908
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!