نمود ویژگی های جریان سیال ذهن در داستان«ماهان»

«جریان سیال ذهن» پیش از آنکه تکنیکی در داستان نویسی مدرن محسوب شود، اصطلاحی روانشناسانه بود که ویلیام جیمز روانشناس امریکایی، در باب چگونگی شکل گیری خاطرات، افکار، رویاها و احساسات درونی انسان به کار برد. بعدها نویسندگانی که بنیان خلق آثار خود را ذهن آدمی قرار دادند و به دنیای درونی و اندیشه ها و عواطف فردی او روی آوردند، از این اندیشه ها سود بردند و جریان سیال ذهن را به عنوان شیوه ای از داستان نویسی به کار گرفتند. حوزه هایی که این شیوه از داستان با آن سر و کار دارد به طور کلی: ذهن و واقعیت ذهنی، حالت ها و نمودهای حیات درونی و خویشتن حقیقی انسان، همچون: افکار، احساسات، تخیلات و رویاها را در بر می گیرد. همچنین زمان حسی (غیر تقویمی) که زمانی درونی و حلقوی است و زبان پیچیده ای که با زبان معمولی و روزمره تفاوت دارد، از ویژگی های این شیوه ی داستان نویسی است. هفت پیکر نظامی گنجوی در قلمرو داستا ن پردازی از دیدگاه های مختلف، تاویل پذیر است و در سر تا سر آن به شرح کامل و اصیل تجربه های انسانی پرداخته شده و هستی درونی آدمی با تمامی افعال و نمودهای آن مورد توجه قرار گرفته است. چهره های مختلف و صداهای متنوع یک انسان، تضادهای روحی انسانی که با پناه بردن به نیروهای خلاق درونی بر این تضاد پیروز شده است، پیوند خودآگاه و ناخودآگاه، ذهن و عین، واقعیت و رویا، درهم ریزی زمان و... از نمودهای برجسته ی جریان سیال ذهن در این کتاب است. در این مقاله کوشش شده است تا با تکیه بر بعضی از عناصر «جریان سیال ذهن» و برجسته سازی آن ها، به افسانه ی ماهان در هفت پیکر نظامی پرداخته شود و رویکرد جدیدی از این داستان ارائه شود.