مطالعه نمادین نقش درخت- ستون و پرنده بر نمازلیق های ترکمن

دست بافته های ایلات و عشایر ایران دارای نقوش گوناگونی است که با توجه به شیوه زندگی، اعمال آیینی و اسطوره ای آن مرز و بوم شکل یافته و بیانگر ارزش ها و باورهای آن فرهنگ است. بر این اساس نقوش به کار رفته در آن ها دارای معانی نمادین گوناگونی است که انسان برای بیان نیازها و ارتباطات خویش به آن ها پرداخته است. پژوهش حاضر در نظر دارد با معرفی یکی از شاخص ترین دست بافته های قوم ترکمن به نام «نمازلیق» که به عنوان عنصری کاربردی و هویت بخش برای انجام عمل آیینی نماز مورد استفاده قرار می گیرد، به جایگاه نماد در یکی از شاخص ترین طرح های نمازلیق یعنی «کعبه ناقش» بپردازد که تکرار نقش درخت- ستون و پرنده (بر راس مناره ها) است. دستیابی به ریشه و خاستگاه این عناصر نمادین و کشف مفاهیم و معنای آن ها در فرهنگ های گوناگون و همچنین در شمنیسم که باور گذشته ترکمن ها قبل از گرویدن به اسلام بوده است، می تواند راهگشای درک حضور این عناصر نمادین در نمازلیق های ترکمن گردد.