بررسی لزوم برگردان دوباره دیوان حافظ به زبان آلمانی

شاید بتوان حافظ را شناخته ترین سراینده ایرانی در فرهنگ آلمانی دانست. با بودن برگردان های گوناگون و بسیار از دیوان او به زبان آلمانی، از جمله ترجمه های روکرت (کرینبورگ 1929)، پورگشتال، روزنتسوایگ، ول لبن و دیگران، هنوز این پرسش بجاست که آیا برگردان دوباره آن بایسته است. تنگناهای آیینی و و واهمه از فرمانروایی خونریز، هنرمند را در چنبره خود گرفتار کرده بود و او را پروانه بالندگی در موسیقی و هنرهای تجسمی یا نمایشی نمی داد، از این رو هنرمند هرچه را داشت در قالب کلام می ریخت؛ این همه رازآلودگی در شعر حافظ از این روی است. شعر حافظ هزارتویی را می ماند که درآمدن از آن را «تعبیه هزار شعبده» می باید. آشنایی با زبان گرچه مهمترین پایه برای ترجمه هر متنی است، اما بسنده برای برپا کردن بنای ترجمه نیست. جستار پیش رو در پی آن است که از سویی با سنجش برگردان هایی از دیوان او راهی برای ترجمه شعر حافظ بیابد، ترجمه ای که هم عناصر شعری و زیبایی شناختی را به دیده بگیرد و هم گفته شاعر را تا آنجا که شدنی است بی کم وکاست فراروی خواننده آلمانی بگذارد و از دیگرسو انگیزه دوم از پیش کشیدن این گفتار، نشان دادن لزوم برگردان دوباره دیوان است.