کاربردهای خاص «را» در برخی متون فارسی

معانی و کاربردهای مختلف «را» در کتب و مقالات دستوری، محل بحث ها و مناقشات گوناگونی بوده است. گروهی از دستورنویسان آن را حرف نشانه و نقش نما شمرده اند و برخی آن را حرف اضافه دانسته اند. در کتب سنتی دستور نیز معانی چندی برای «را» ذکر کرده اند؛ از جمله اختصاص، استعانت، تعلیل، توضیح، موافقت، مطابقت.
در این مقاله، هفت نوع کاربرد مختلف «را» بازشناخته شده است: «را» به عنوان نشانه مفعول صریح و غیرصریح؛ «را» به عنوان نشانه حرف اضافه؛ «را» به عنوان نشانه کسره اضافه؛ «را»ی فک و فصل اضافه؛ «را»ی زاید و تاکید؛ «را» با نهاد؛ «را» با افعال مجهول. در مقاله درباره هر یک از این کاربردها، آرا و دیدگاه های دستورنویسان مختلف مرور شده و با ارجاع به برخی متون زبان و ادب فارسی، شواهد جدید و نکات تازه ای امکان عرضه یافته است.