جایگاه حل مساله در تمرین های کتاب های درسی علوم ابتدایی

مطالعات پیشین بر تاثیر یادگیری مساله محور بر افزایش انگیزه درونی برای یادگیری، معناداری یادگیری و پایداری آموخته ها دلالت دارد. این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به فرایندحل مساله در تمرین های کتاب های علوم دوره ابتدایی انجام و برای بررسی میزان توجه به فرایند حل مساله از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل تمامی تمرین های موجود در کتاب های درسی علوم تجربی در پایه های پنجگانه دوره ابتدایی (در سال تحصیلی 90 1389) بود که به شیوه سرشماری مورد مطالعه قرار گرفت. واحد ثبت در این پژوهش، تمرین بود. مقوله های کدگذاری بر اساس مراحل شش گانه حل مساله که توسط دیویی ارائه شده است، تعیین شد. یافته های حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که در کتاب های علوم اول تا پنجم دوره ابتدایی، بیشترین توجه به مرحله چهارم از فرایند حل مساله (ارائه راه حل) معطوف شده و کمترین توجه مربوط به مراحل «برخورد با مساله»، «تغییر موقعیت» و «ساختن مساله» بوده است. همچنین در کتاب علوم پایه اول کمترین توجه و در کتاب علوم پایه سوم بیشترین توجه به مراحل حل مساله صورت گرفته و توجه به ضرورت چرخش از رویکرد پاسخ محوری به مساله محوری در بازنگری تالیف کتاب های علوم دوره ابتدایی و افزایش توجه به ارتباط عمودی کتاب های درسی برای مواجه نمودن دانش آموزان با حل مساله، از جمله پیشنهادهای مورد تاکید در این مطالعه بوده است.