بررسی سرواپیدمیولوژی هپاتیت B در اعضاء خانواده مبتلایان به هپاتیت B مزمن در زاهدان

امروزه انتقال ویروس هپاتیت B در بین اعضاء خانواده، یکی از مشکلات مهم بهداشتی است و به صورتهای مختلفی رخ میدهد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت حالت ناقلی هپاتیت B و عوامل مرتبط با آن در بین اعضای خانواده ناقلین HBsAg در زاهدان انجام گردیده است.
در این مطالعه که به روش توصیفی مقطعی و تحلیلی انجام شده است، اطلاعات مربوط به تعداد 454 نفر ناقل HBsAg مثبت و 1817 نفر از اعضای خانواده آنان بوسیله پرسشنامه و به روش مصاحبه جمع آوری شده و در پرسشنامه مورد اشاره اطلاعات دموگرافیک، آزمایشگاهی، بالینی و سوالات اختصاصی درباره اعضای خانواده ناقلین هپاتیت B طراحی گردیده و به علاوه در اعضای خانواده ناقلین، شاخصهای هپاتیت B ازجمله Anti-HBc، HBsAg و Anti-HBs در پرسشنامه درج و مورد بررسی قرار گرفته است. بعلاوه نمونه های خون از افراد گرفته شده و برای تعیین شاخص های هپاتیت B مورد آنالیز قرار گرفت و سرانجام یافته های توصیفی (همچون فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) برای آنالیز داده ها مورد استفاده گرفته است.
در این مطالعه تعداد 454 ناقل مزمن (66% مذکر و 34% مونث) با سن متوسط 10 ± 36 سال و 1817 نفر اعضای خانواده آنان شرکت داشتند. فراوانی HBsAg و HBcAb در اعضای خانواده به ترتیب 3/19% (351 نفر) و 1/51% (576 نفر) بود و بالغ بر 3 درصد آنان فقط HBcAb مثبت بودند. فراوانی شاخصهای هپاتیت در گروه های سنی مختلف متفاوت بود. بالاترین فراوانی HBsAg (35%) و HBcAb (32%) در گروه سنی 30-21 ساله بود. بالاترین درصد HBsAg مثبت در مادران ناقل هپاتیت B و کمترین میزان در همسران آنان یافت شد (2/53% در مقابل 4/8% p<0.001).
در این مطالعه مشخص شد که در اعضای خانواده ناقلین ویروس هپاتیت B اختلاف معنی داری بین شاخصهای سرولوژیک وجود دارد و فراوانی آن نسبت به جامعه بسیار بالاتر است. بنابراین پزشکان باید سعی کنند تمام اعضای خانواده بیماران مبتلا به هپاتیت B از جمله همسر، فرزندان، خواهر و برادر و والدین آنها غربالگری گردند و سپس کلیه افراد واجد شرایط، واکسینه شوند. علاوه بر این مشاوره قبل از ازدواج، غربالگری مادران باردار و آموزش بهداشت به اعضای خانواده ناقلین هپاتیت B مخصوصا مادران آلوده و باردار میتواند یکی از مهمترین راهکارهای پیشگیری باشد. سرانجام پیگیری مادران آلوده و پروفیلاکسی نوزادان آنها در پیشگیری از انتشار بیماری در جامعه نقش بسزایی خواهد داشت.