تحلیل تاثیر شاخص های سلامت بر توسعه منطقه ای در ایران؛ رهیافت اقتصادسنجی داده های تلفیقی

امروزه شاخص های سلامت به عنوان عاملی مهم در توسعه کشورها محسوب می شود و می تواند در بالا بردن سطح شاخص های توسعه ای موثر باشد. در ارتباط با نقش این عامل در بهبود شرایط و وضعیت اقتصادی در سطح ملی، مطالعات نظری و کاربردی متعددی انجام شده است، لکن این موضوع در سطوح منطقه ای مورد مطالعه قرار نگرفته است. در همین راستا تحقیق حاضر با هدف تحلیل تاثیر شاخص های سلامت در توسعه منطقه ای ایران انجام شده است. بدین جهت و به لحاظ نظری و کاربردی دو مساله اساسی مطرح شده است: اولا) به لحاظ نظری، آیا شاخص های سلامت به عنوان عاملی در توسعه منطقه ای قابل شناسایی است؟ ثانیا) با توجه به مبانی نظری پیشین، میزان و نحوه اثرگذاری متغیرهای نماینده سلامت بر توسعه منطقه ای در ایران چگونه بوده است؟ با هدف پاسخگویی به این پرسش ها، ابتدا برای تببین مبانی نظری، طراحی الگوی تحلیلی و تصریح مدل به اسناد علمی و منابع اطلاعاتی مکتوب مراجعه شده و تلاش شده است چارچوب نظری جامعی در این ارتباط فراهم گردد. در ادامه و در پاسخ به پرسش دوم و به منظور آزمون معناداری تاثیر شاخص های سلامت در توسعه منطقه ای در ایران و نیز اندازه گیری این اثر، از روش آمار استنباطی و تکنیک داده های تلفیقی به عنوان یکی از روش های اقتصادسنجی استفاده شده است. با تعیین شش عامل به عنوان متغیرهای مستقل، نتایج مدل نشان دهنده آن است که از میان شاخص های نماینده سلامت، تنها شاخص امید به زندگی بر سطح توسعه منطقه ای در ایران اثر معنادار و مثبت داشته است. در کنار اینمتغیر همچنین عواملی از جمله سطح تولید، سرمایه انسانی و مشارکت اجتماعی به نمایندگی از سرمایه اجتماعی در سطح استان ها اثرات مثبت و معناداری را بر سطح توسعه منطقه ای به جای گذارده اند.