نظریه دانشگاه اسلامی: الگوی فرهنگی منتج از روش نظریه مبنایی

پس از گذشت بیش از سه دهه از عمر انقلاب اسلامی و درخشش نظام آموزش عالی و دانشگاه ها با محوریت توسعه کمی، هنوز مباحث زیادی در مورد ماهیت، چرایی و چگونگی دانشگاه اسلامی وجود دارد. فقر مبانی نظری دانشگاه اسلامی و تقلیدی بودن مفهوم و کارکردهای دانشگاه، یکی از دلایل اصلی پیچیدگی فرایند اسلامی شدن دانشگاه هاست. هدف این مقاله، ارائه یک الگوی فرهنگی برای نظریه دانشگاه اسلامی با رویکرد اکتشافی است.
در این پژوهش از روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی با استفاده از تحلیل نظام مند داده های جمع آوری شده است.
در الگوی ارائه شده در این مقاله، پدیده، عوامل علی، زمینه ها، شرایط محیطی، راهبردها و پیامدهای دانشگاه اسلامی شناسایی شده است.
احیا و تعمیق باور دانشجویان به ارزشهای اسلامی- ایرانی، مقوله کانونی الگوی فرهنگی نظریه دانشگاه اسلامی است. مواجهه با موضوع اسلامی شدن دانشگاه ها باید یک مواجهه فرایندی و فرهنگی باشد. تجلی اصلی دانشگاه اسلامی، نفی تقلید و تاثیرپذیری ماشینی از الگوهای فرهنگ دانشگاهی و فرهنگ عمومی غرب است. بر اساس الگوی حکومتی جمهوری اسلامی، دانشگاه اسلامی باید همزمان حاوی ارزشهای اسلامی و ایرانی باشد.