بررسی شواهد تاریخی باورمندی شیعه به مقام «مفترض الطاعه بودن امام»، (با تاکید بر سه قرن اول)

اندیشه اطاعت محض از امام، از باورهایی است که شیعه از ابتدا بدان معتقد بوده، و آن را در مقاطع مختلفی تاریخی به شکل های گوناگون بروز داده است. شواهدی که از تاریخ ظهور امامت در جامعه حکایت می کند، گویای این مطلب است که ماهیت فرمان برداری از امام در هر دوره زمانی از حیات ائمه در اذهان شیعیان رسوخ داشته و امری انکار ناپذیر است. حتی انحرافاتی که از مکتب تشیع دیده می شود در جوهر این باور نیست؛ بلکه در یافتن مصادیقی است که باید از ایشان فرمان برد و مطیع محض آنها بود. از این رو، سرگذشت، رواج و ارائه این عقیده در شیعه بنابر اقتضائات اجتماعی و سلطه حاکمان با فراز و نشیب هایی مواجه بوده است به طوری که تنها در نوع بروز این باور تفاوت دیده می شود و نه در اصل آن که مورد پذیرش شیعه و تایید ائمه بوده است. کاوش شواهدی که به تقویت این مدعا یاری می رساند، بر دوش این نوشتار است.