دفاع مشروع در اساسنامه ی دادگاه کیفری بین المللی

دفاع مشروع به عنوان یکی از نهادهای مورد پذیرش در نظام های حقوقی مختلف، در ماده ی 31 اساسنامه ی دادگاه کیفری بین المللی نیز به صراحت مورد پذیرش قرار گرفته است. با توجه به این که پیوستن ایران به اساسنامه ی مزبور مستلزم تبیین دقیق نهادهای مذکور در آن است، نگارنده سعی داشته است که یکی از این نهادها را به صورت تفصیلی و با دید مقایسه ای مورد تحلیل قرار دهد.
روش تحقیق: روش نگارنده استفاده از منابع حقوقی داخلی و بین المللی به روش توصیفی است و در این راستا علاوه بر منابع حقوقی بین المللی، با استفاده از منابع موجود در حقوق داخلی و حقوق کشورهای آلمان، انگلستان و آمریکا سعی در تبیین مفهوم دفاع مشروع در اساسنامه ی دادگاه کیفری بین المللی شده است.
شرایط دفاع از مال که در اساسنامه بیان شده است، منطبق با مقررات حقوق بین المللی عرفی نبوده و با حقوق مخاصمات مسلحانه ناسازگار است، اساسنامه، دفاع از جان، ناموس، آزادی تن و مال را در دادگاه کیفری بین المللی مورد پذیرش قرار داده است. در مورد دفاع از مال، اساسنامه محدودیت های بیشتری نسبت به دفاع از جان، ناموس و آزادی تن قائل شده و آن را تنها در جرایم جنگی مورد پذیرش قرار داده است؛ آن هم درصورتی که آن مال برای حفظ حیات مدافع یا شخصی دیگر و یا انجام عملیات نظامی ضروری باشد. لذا دفاع از مال، هیچ گاه مجوزی برای ارتکاب نسل کشی و جنایات علیه بشریت نخواهد بود. بررسی مقررات اساسنامه در مورد دفاع مشروع نشان می دهد که هرچند واضعان اساسنامه در پی تنظیم مقررات حقوق بین المللی عرفی بوده و در غالب موارد نیز این امر را رعایت نموده اند، اما در مورد شرایط دفاع از مال از حقوق بین المللی عرفی فاصله گرفته و مقرراتی مخالف آن را بیان کرده اند.