تفسیر، تغییر و تضاد مفاهیم نمادین در غزلیات شمس

سمبولیسم در عرفان، تصویری گزیده از عالم محدود محسوسات برای تبیین و ابلاغ پیام ‌های بی شمار معنوی است و عارف شاعر، مولانا جلال الدین محمد بلخی، با هنرمندی تمام و زبانی ادیبانه، عموم مردم را بر سر سفره ی لایتناهی عشق می نشاند. وی در غزلیات شمس، از هر واژه و نظیری برای این منظور بهره می برد وگاهی تنگی میدان واژه و همچنین تنوع احوالشان سبب می‌شود تا برخی از واژه ها را در مفاهیم گوناگونی به کار برد. چون میدان تحقیق در این واژه‌ها بسیار گسترده است، نگارنده در این مقاله کوشیده است تا شواهدی چند از تغییر و تضاد مفاهیم نمادین و نیز چگونگی تفسیر و تبیین آن را برای فهم بهتر این منظومه ی بلند عرفانی ارایه کند.