شناسایی و بیماری زایی عوامل قارچی پوسیدگی ریشه و طوقه برخی گیاهان جالیزی در منطقه شاهرود

پوسیدگی طوقه و ریشه از مهم ترین بیماری های کدوییان در جهان است. جهت شناسایی عوامل قارچی مولد این بیماری در سال زراعی 90-1389 از مزارع محصولات جالیزی (هندوانه، خربزه و طالبی) در منطقه شاهرود، میامی و بیارجمند بازدید و نمونه های مشکوک به بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. قطعات بافت های آلوده پس از ضدعفونی سطحی با هیپوکلرید سدیم 1 درصد روی محیط کشت PDA و یا بدون ضدعفونی سطحی پس از شستشو با آب مقطر استریل روی محیط کشت نیمه انتخابی CMA-PARPH، CMA-PARP و CMA کشت شدند. خالص سازی جدایه های دارای اسپور به روش تک اسپور و آزمون بیماری زایی آنها با روش فرو بردن ریشه گیاهچه های کشت شده در گلخانه در سوسپانسیون حاوی 106 اسپور در میلی لیتر انجام شد. خالص سازی جدایه های بدون اسپور به روش نوک ریسه و آزمون بیماری زایی آنها به روش مایه زنی قطعاتی از پرگنه فعال قارچ اطراف طوقه و ریشه گیاهچه های میزبان مورد مطالعه قرار گرفت. جدایه ها بر اساس ویژگی های مورفولوژیکی (خصوصیات ماکروسکوپی، میکروسکوپی) و خصوصیات فیزیولوژیکی با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر شناسایی گردیدند. گونه های بیماریزای شناسایی شده شامل Fusarium solani، F. oxysporum f. sp. melonis، F. oxysporum f. sp. niveum، F. equiseti، Phytophthora nicotianae و Rhizoctonia solani بودند که گونه اول به عنوان گونه غالب شناسایی گردید. هم چنین نتایج نشان داد که گونه های F.solani و F. oxysporum از تمامی مراحل رویشی از گیاهچه تا میوه دهی قابل جدا سازی بوده و در سراسر منطقه پراکنش وسیعی دارند. این گونه ها برای اولین بار از مزارع جالیز شهرستان شاهرود گزارش می شوند.