اثر اسانس زیره سیاه بر زخم معده القا شده موش های صحرایی

زیره سیاه در طب سنتی ایرانی برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله اختلالات دستگاه گوارشی و به ویژه درمان زخم های معدی کاربرد دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثر اسانس زیره سیاه بر زخم معده القا شده با ایندومتاسین و اتانول در موش های صحرایی انجام شد.
در این مطالعه تجربی میزان LD50 موش های صحرایی بر اساس روش لورک تعیین شد. برای بررسی مسمومیت کوتاه مدت 24 سر موش به طور تصادفی به 4 گروه 6 تایی تقسیم شدند. در گروه های اول تا سوم به ترتیب غلظت های 80، 125 و 250 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن از اسانس زیره سیاه و در گروه چهارم حجم برابری از توین 80 (2درصد) به مدت 14 روز به موش ها خورانده شد. برای سنجش فعالیت ضدزخمی اسانس زیره سیاه موش های صحرایی در گروه های 6 تایی شامل دریافت کننده توین، دریافت کننده سایمتدین 100 mg/kg/bw، امپرازول 30 mg/kg/bw و اسانس زیره سیاه با دوزهای 20، 40، 80 mg/kg/bw در دو گروه زخم معده القا شده با ایندومتاسین 100 mg/kg/bw و اتانول خالص یک میلی لیتر قرار گرفتند.
مقدار LD50 برابر با 375 mg/kg محاسبه شد. دریافت تک دوز و روزانه در دوزهای مورد بررسی بدون این که تغییری در رفتار، وزن بدن و وزن ارگان های آنها ایجاد نماید؛ توسط موش ها تحمل گردید. در پایان دوره تغییر معنی داری در میزان پروتئین تام، آلانین آمینوتراسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوتراسفراز (AST) مشاهده نگردید. تیمار با اسانس زیره در دوزهای 40، 80 mg/kg/bw توانست شاخص زخم در مدل زخم معده ایجاد شده با ایندومتاسین را به ترتیب به میزان 2.8±27.41 درصد و 1.01±18.02 درصد کاهش دهد (P<0.05). در مدل زخم اتانولی نیز در دوزهای 40، 80 mg/kg/bw میزان مهار زخم به ترتیب 4.3±65.65 درصد و 16±58.42 درصد تعیین شد (P<0.05). شاخص پیشگیری زخم در مدل زخم معده ایجاد شده با ایندومتاسین در تیمار با اسانس زیره در دوزهای 40 و 80 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به ترتیب 37.98% و 59.21% و در مدل زخم اتانولی در دوزهای 40، 80 mg/kg/bw به ترتیب 12.4% و 22.05% تعیین شد.
اسانس حاصل از زیره سیاه بی خطر و به صورت حفاظتی در دوزهای 40، 80 mg/kg/bw توانست زخم معده ایجاد شده را کاهش دهد و این اثر وابسته به دوز بود.