ارزیابی وضعیت منابع انسانی پزشک در ایران بر اساس هدف های برنامه های اول تا چهارم توسعه

هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و تحلیل وضعیت مجموع نیروی انسانی پزشک و دندان پزشک در ایران براساس هدف های برنامه های پنج ساله توسعه بود.
پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تحلیل آماری و مستندهای برنامه های اول تا چهارم پنج ساله توسعه کشورانجام شد. جامعه آماری، شامل کل نیروی انسانی پزشک و دندان پزشک در سطح کشور بود. به منظور تحلیل داده از نرم افزارهای آماری Eviews7 و Excel 2010 استفاده شد.
متوسط نرخ رشد سالانه مجموع پزشک و دندان پزشک در چهار برنامه توسعه به ترتیب 2/14، 4/9، 2/6 و 7/4 درصد بوده است. متوسط کل نرخ رشد سالانه در دوره 1360 تا 1388 معادل 4/6 درصد بوده است؛ این نرخ های رشد همراه با نرخ های رشد سالانه بالا در دوره یادشده نشان داد که در تصمیم گیری برای افزایش تعداد پزشکان در کشور، ازاساس، تمرکز روی رشد خدمات پزشکان و کاهش کمبود خدمات بهداشتی و درمانی در بخش دولتی بوده؛ سه هدف مهم برای چنین نرخ های بالای رشد در برنامه های توسعه عبارت بودند از:الف) افزایش دسترسی و عدالت در توزیع تسهیلات و نیروی انسانی پزشکی؛ ب) افزایش نسبت نیروی انسانی پزشک به 1000 نفر جمعیت و ج) افزایش سهم بخش خصوصی در فراهم آوردن خدمات بهداشتی و درمانی.
فقدان برنامه ای برای نرخ رشد متوازن برای نیروی انسانی پزشکی و تسهیلات بهداشتی و درمانی براساس سطحی مشخص از خدمات بهداشتی و درمانی در برنامه پنج ساله گذشته، پس از رسیدن به تعداد مورد نیاز پزشکان در کشور، می تواند مشکلی مهم در برنامه های آینده محسوب شود.