بررسی اثرات ضد قارچی تعدادی عصاره گیاهی بر رشد میسیلیومی Sclerotinia sclerotiorum قارچ عامل پوسیدگی یقه توتون

قارچ پوسیدگی یقه توتون از عوامل مهم بیماری زای گیاهی می باشد که در تمام نقاط دنیا پراکنده بوده و می‎تواند موجب خسارت محصول در کشورهای تولیدکننده توتون گردد. مدیریت این عامل بیماری زا با استفاده از سموم شیمیایی، تناوب زراعی، ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک و هم‎چنین عصاره های گیاهی و روغن ها انجام می شود. عصاره های گیاهی برای مدیریت این عامل بیماری ارجحیت دارد، زیرا سموم شیمیایی گران قیمت بوده و مصرف آن ها آلودگی زیست محیطی به همراه دارد. این تحقیق با هدف بررسی اثر بازدارندگی عصاره های مختلف تعدادی گیاه دارویی در رشد قارچ عامل پوسیدگی یقه توتون در آزمایشگاه و انتخاب حلال مناسب برای عصاره گیری انجام شده است. در این تحقیق عصاره نه گونه گیاهی با استفاده از حلال های آب، استون، هگزان، اتانل و متانول استخراج شده و فعالیت ضد قارچی آن ها در شرایط آزمایشگاه روی قارچ عامل پوسیدگی یقه توتون در مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش در سال 1391 بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه عامل و پنج تکرار انجام شد. عامل اول عصاره گیاهی شامل نه گونه گیاهی، عامل دوم حلال در پنج سطح (آب، استن، هگزان، اتانول و متانول) و عامل سوم غلظت (0، 1000 و 2000 پی پی ام) در نظر گرفته شد. بررسی حداقل غلظت بازدارندگی عصاره های گیاهی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره گیاهان نعناع گربه ای، توتون، آویشن کوهی، رازیانه، زوفا و بادرنجبویه پرپر اثر بازدارندگی خوبی بر رشد قارچ مورد بررسی در این مطالعه داشتند. بیشترین اثر بازدارندگی مربوط به عصاره استخراجی با حلال متانول بود. هم‎چنین حداقل غلظت بازدارندگی عصاره متانولی توتون، نعناع گربه ای، آویشن کوهی، رازیانه، بادرنجبویه پرپر و زوفا بر قارچ های بیماری زای مورد بررسی 5/1، 5/1، 2، 3، 3 و 5/2 میلی‎گرم بر میلی لیتر بدست آمد.