تلقی عرفا و مشایخ صوفیه از «فقر»

یکی از واژگان آشنای حوزه عرفان و تصوف اسلامی، «فقر» است. این واژه، در ادب صوفیه -که محصول اندیشه و تجارب متصوفه و عرفای بزرگ ایرانی و اسلامی است- فراتر از معنای لفظی و حقیقی‌اش، در اغلب متون عرفانی، کاربردی وسیع و چندسویه یافته است؛ به این معنا که فقر از آن بنده است و در مقابل آن، غنا مختص ذات باری‌تعالی است. گاهی پرتگاه هلاکت است وآدمی را تا مرز خروج از دین پیش می‌برد و گاهی به مصداق حدیث «االفقر فخری» مایه‌ نازش و قرب به حضرت حق است. ما در این مقاله می‌کوشیم تا به فراخور مجال، با تحلیل نگرش دو عارف نامی«علی هجویری» صاحب کشف‌المحجوب و«عزیز‌الدین نسفی» مولف انسان کامل، زاویه دید آنان را به این اصطلاح مهم عرفانی، بررسیم. گرچه به منظور پرورش بهینه مطلب، از باور عرفای نامی و سایر بزرگان حوزه عرفان و تصوف اسلامی هم، بهره برده ایم.