تدوین الگوی توسعه و پیشرفت اجتماعی در پرتو رهنمود های امام علی علیه السلام با رویکرد فازی

تغییرات اجتماعی، معمولا با هدف بهبود شرایط زندگی انسان واقع می شوند. با این حال، گاهی خود انسان فراموش می شود! انسان را باید به منزله کانون طرح های پیشرفت و بهبود در نظر گرفت و همواره باید این فکر را در برنامه های تغییر مدنظر قرار داد که ابتدا باید انسان ها را تغییر داد تا آن ها خودشان بتوانند شرایط و موقعیت زندگی خود را بهبود بخشند. تکریم و احترام به شخصیت انسان و حفظ حرمت انسانی، جایگاه خاصی در سیاست گذاری های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حضرت علیg داشت. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از مدل سه شاخگی،[1] به بررسی توصیفی−تحلیلی اهداف و شاخص های توسعه و تعالی اجتماعی در سه شاخه رفتاری، ساختاری و زمینه ای در پرتو فرمایشات امام علیg بپردازد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه خبرگان و متخصصان علوم اسلامی، ارتباطات، علوم اجتماعی و علوم انسان شناسی هستند که در حیطه پژوهش، صاحب رای و صاحب نظرند. نمونه آماری پژوهش مشتمل بر 118 نفر از اساتید مجرب و صاحب نظر در حیطه های فوق الذکر بوده که به روش گلوله برفی انتخاب گردیده اند. در این پژوهش ابتدا به روش تحلیل مضمون، شاخص های پیشرفت و تعالی اجتماعی در پرتو رهنمودهای امام علیg مورد شناسایی قرار گرفتند؛ سپس کدهای اولیه با استفاده از نرم افزار MAXQDA چندین مرتبه مورد تحلیل و بازبینی قرار گرفته و 102 مولفه شناسایی گردید؛ سپس جهت آزمون نتایج از تکنیک دلفی فازی استفاده شد. در نهایت 60 مضمون پایه پیشرفت و تعالی انسانی از مجموعه داده ها شناسایی گردید. از 60 مضمون پایه تعالی اجتماعی، 33 عامل محتویی، 8 عامل ساختاری و 19 عامل زمینه ای مورد تایید نهایی قرار گرفت.