سبک زندگی عالمان بزرگ اسلامی، رهیافتی بر سلامت معنوی در آئینه ی نگاه و عمل علامه حسن زاده آملی

از طرح موضوع سلامت معنوی (spiritual health) در مجامع علمی حدود پنج دهه می گذرد و با وجود مطالعات زیادی که تاکنون در این زمینه انجام شدهاست، هم چنان اتفاق نظری روی تعریف و مولفه های آن وجود ندارد. این در حالی است که یکی از ویژگی های بارز معارف اسلامی - با قدمتی چند صد ساله- پرداختن به سلامت معنوی می باشد. گرچه توجه به ابعاد مختلفی که امروزه در سلامت معنوی بیان می شود، می تواند ارزشمند بوده و اندکی فراتر از نگاه محدود مادی باشد، لکن پرداختن به سلامت معنوی از نگاه معارف اصیل اسلامی و سیره ی عالمان بزرگ، افقی جدید را در این حیطه باز خواهد نمود. در این راستا، این مقاله به صورت یک مطالعه ی کتابخانه ای و با مرور برخی از کتب علامه حسنزاده آملی، تلاشی است برای ارائهی تعریفی ساده و کاربردی از سلامت معنوی و مولفه های آن از منظر ایشان. رهآورد این مطالعه، سلامت معنوی را همان سلامت نفس (مصطلح در متون فلسفه وعرفان اسلامی) میداند که عمدتا رابطهی متقابلی با سلامت مراتبی از روح (روح بخاری) و نیز جسم سالم دارد. هم چنین، سبک زندگی را به عنوان عامل اصلی در سلامت این مراتب روح و در نتیجه سلامت معنوی مورد توجه قرار میدهد. بیان مصادیقی از سیره ی علمی و عملی علامه حسنزاده آملی، مولفه های تاثیرگذار بر سلامت معنوی را ملموستر نمودهاست