ارزیابی بصری کیفیت منظره ها بر اساس رهیافت ادراکی، الگویی برای مدیریت مطلوب تر مناطق طبیعی تفرجی (مطالعه موردی: مسیرهای پیاده روی حوضه آبخیز زیارت گرگان)

بازدیدکنندگان، مسیرهای پیاده روی را به روش ها و دلایل مختلف استفاده می کنند. در طراحی مسیرهای پیاده روی، در نظر گرفتن اولویت های استفاده کنندگان در تعیین مقصد آن ها در مسیر پیاده روی بسیار مهم است. منظره ها و نقاط تماشای طبیعت از جمله عناصر مهم از سوی بازدیدکنندگان در انتخاب یک مسیر تفرجی هستند. بنابراین، انتظارهای مربوط به زیبایی و زیبایی شناختی باید به عنوان بخشی از یک طراحی اندیشمند درنظر گرفته شوند. رهیافت های متفاوتی برای ارزیابی کیفیت منظره های سیمای محیط طی چند دهه ی اخیر، توسعه یافته است. دو رهیافت پایه در این زمینه شامل: رهیافت تخصصی و رهیافت ادراکی است. در این پژوهش نیز منظره ها و نقاط دید در 10 مسیر پیاده روی موجود در منطقه تفرجگاهی طبیعی حوضه آبخیز زیارت، بر اساس رهیافت ادراکی ارزیابی کیفیت بصری مورد بررسی قرار گرفتند. در این راستا، بررسی میدانی مسیرها در منطقه ی تفرجگاهی طبیعی حوضه آبخیز زیارت جهت تعیین نقاط دید با استفاده از GPS انجام شد. هم چنین جهت تجزیه و تحلیل کیفیت منظره ها، از تمام نقاط دید تعیین شده عکسبرداری و اطلاعات حاصل از بررسی میدانی به محیط ArcGis9.3 انتقال یافت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است، مسیرهای موجود در منطقه را می توان بر اساس کیفیت منظره ها در سه طبقه ی عالی، خوب و متوسط قرار داد. بنابراین، مسیرهای پیاده روی مورد بررسی امکان و فرصت تماشای منظره های متفاوتی از طبیعت این منطقه را می توانند برای بازدیدکنندگان فراهم نمایند. شناسایی مسیرهای پیاده روی و نقاط دید آن ها، ارزیابی کیفیت هر یک از این نقاط و معرفی مسیرها بر اساس کیفیت منظره ها با استفاده از روش ادراکی می تواند به عنوان الگویی مناسب برای مدیریت مطلوب تر مناطق تفرجی مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش، سعی شده است تا با معرفی یکی از روش های ارزیابی بصری، الگویی برای مدیریت مطلوب تر این مناطق و افزایش کیفیت تجربه ی تفرجی بازدیدکنندگان از یک منطقه طبیعی تفرجگاهی ارایه شود.