جایگاه اقدامات متقابل در برابر حملات سایبری از منظر حقوق بین الملل

اقدامات متقابل جزء مهم ترین مباحث مطرح شده در رابطه با مسئولیت بین المللی دولت ها است که مواد 49 تا 53 از پیش نویس مسئولیت بین المللی ناشی از رفتار متخلفانه دولت ها (مصوب سال 2001 کمیسیون حقوق بین الملل) را به خود اختصاص داده است. کمیسیون حقوق بین الملل طی مواد مذکور به هدف، محدوده، شرایط و سایر مسائل مربوط به اقدامات متقابل پرداخته است. حملات سایبری به عنوان یکی از جلوه های نوین مداخلات سایبری مورد شناسایی قرارگرفته است. با توجه به اینکه این حملات سایبری مصداقی از توسل به زور و مداخله در امور داخلی دولت محسوب می شود، سوال اصلی در بحث اقدامات متقابل آن است که در صورت وقوع یک حمله سایبری که نقض تعهد توسط یک دولت محسوب می شود، چه اقداماتی توسط دولت زیان دیده می تواند به عنوان اقدامات متقابل صورت پذیرد؟ آیا این اقدامات صرفا توسط دولت زیان دیده به طور مستقیم باید انجام شود، یا از طرف دولت-های ثالث نیز امکان پذیر خواهد بود؟ آیا مداخله سایر کشورها صلح و امنیت بین المللی را تهدید نمی کند؟
روش تحقیق: شیوه پژوهش حاضر مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای است.
اقدام متقابل دربرگیرنده اقدامات غیرخصمانه ای است که به خودی خود غیرقانونی است؛ اما زمانی که دولت زیان دیده در پاسخ به فعل متخلفانه دولت مسئول به این اقدامات مبادرت می ورزد، جنبه غیرقانونی آن زایل می شود.
هدف اقدام متقابل، حمایت از خود، واداشتن دولت مسئول به پیروی از تعهداتش و جبران خسارت دولت زیان دیده است. اقدام متقابل در رویه قضایی موردپذیرش قرارگرفته است؛ علی رغم این پذیرش، هنوز توافق زیادی در رابطه با نقش و جایگاه اقدام متقابل صورت نگرفته است.