بررسی تطبیقی نظرگاه های مولوی و لسینگ در باب تسامح با تاکید بر ناتان خردمند و «داستان انگور»

در این مقاله به بررسی تطبیقی مضمون تسامح نزد مولانا و لسینگ پرداخته ایم، بدین منظور دو اثر از آن ها را از دیدگاه مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، به مدد روش توصیفی- تحلیلی و با شیوه تحلیل محتوا مورد مطالعه قرار داده ایم. هر دو اندیشمند بر این باورند که اختلاف نظرهای موجود بین افراد، ظاهری است نه بنیادی و در واقع، همه انسان ها به دنبال دست یابی به حقیقت اند. به نظر آنان مشکلاتی هم چون ستیز، نابردباری و خونریزی آئین باوران با یکدیگر، ریشه در ناآشنایی با عقایدشان دارد و راه برون رفت از این بحران را تسامح می دانند. لسینگ در ناتان خردمند از سه دین بزرگ الهی نام می برد و به صراحت بر لزوم مدارا با پیروان سایر ادیان تاکید می کند، حال آن که مولوی در «داستانانگور» عقیده خویش را به شکلی رمزگونه بیان می کند و خواهان مدارا با همه انسان هاست. در واقع، آن ها به دنبال ترویج تسامح و تلاش برای فهم دیگراندیشانند، تا بدینگونه صلح را در جهان برقرار سازند.