بررسی مقایسه ای رویکردهای غربی و اسلامی به انگیزشک به سوی توسعه دانش بومی

انسان موجودی اجتماعی است که تحت تاثیر فلسفه حاکم بر جامعه خویش برانگیخته می شود و اقدام به ارضای نیازهای خویش و تحقق باورها و اهداف خود می نماید. بنابراین می توان گفت، انسان محصور در اندیشه غربی، عمدتا انگیزه خود را در مسیرهای مادی می بیند و می جوید. حال آنکه بر اساس آموزه های اسلامی، انسان تنها پدیده ای مادی نیست بلکه دارای یک جنبه روحانی است که باید نیازها و اهداف معنویش نیز تامین شود. نظر به این مهم، در این مقاله تلاش گردیده است ضمن تبیین موجز جایگاه انگیزش در رفتار فردی و اجتماعی انسان، به بررسی آن از دیدگاه تئوری های غربی و دیدگاه های اسلامی پرداخته شود. در این راستا پس از بیان مبانی انگیزش بر اساس تئوری های رایج غربی، اهم مترادف های انگیزش در قرآن کریم همراه با آیات مربوطه مرور و جمع بندی شده است. به علاوه، نظر علمای متقدم و معاصر مسلمان نیز درباره موضوع بیان شده است و بدین سان چارچوبی نظری از دیدگاه اسلامی به انگیزش نیز شکل گرفته است. این چارچوب ضمن آنکه می تواند مبنایی برای درک بهتر نظر دین مبین اسلام و علمای مسلمان پیرامون انگیزش واقع شود، ما را به این نتیجه می رساند که هرچند متاسفانه به دلیل انقطاع روند علمی پیش آمده در برخی حوزه های علوم اسلامی همچون بحث پیش رو، نظریه های مشخصی در آن زمینه پرورده و ارائه نشده است، اما قابلیت لازم برای توسعه نظریه های انگیزشی اسلامی وجود دارد.