تعیین روایی و پایایی پرسش نامه رفتار رانندگان اتوبوس شهر تهران در سال 1391: تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی

اکثر تصادفات می تواند به طور مستقیم به عوامل انسانی نسبت داده شوند. هدف از این پژوهش، تعیین روایی و پایایی پرسش نامه رفتار ناایمن رانندگان در شرکت اتوبوس رانی شهری است.
این مطالعه توصیفی بر روی 168 نفر (به منظور تحلیل عامل اکتشافی) و 161 نفر (به منظور تحلیل عامل تاییدی) از رانندگان اتوبوس شهر تهران انجام شده است. در این مطالعه، از روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای برای انتخاب رانندگان استفاده گردید و تعداد نمونه ها بر اساس تعداد موارد پرسش نامه انتخاب شدند. در مطالعه حاضر، موارد پرسش نامه رفتار ناایمن رانندگان اتوبوس بر اساس نسخه فارسی پرسش نامه رفتار ناایمن عموم رانندگان به دست آمد. برای تعیین فاکتورهای پرسش نامه از تحلیل عامل اکتشافی با روش استخراج عامل یابی محور اصلی و چرخش واریماکس و برای تایید فاکتورها از تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. برای انجام تحلیل عامل اکتشافی از آزمون های Kaiser-Meyer-Olkin، Bartlett و استخراج عامل ها و برای تحلیل عامل تاییدی از بارهای استاندارد، مقادیر t و برازش مدل استفاده شد.
نتایج تحلیل عامل اکتشافی، 4 عامل «تخلفات خطردار»، «خطای سهوی و لغزش»، «تخلفات بزرگراه» و «اشتباهات» را استخراج کرد. نتایج تحلیل عامل تاییدی نیز رابطه معنی دار بین متغیرهای آشکار (سوالات) و سازه های نهفته (فاکتورها) را تایید و نشان داد که ساختار 4 فاکتوری و 3 فاکتوری از برازش قابل قبولی در نمونه ها برخوردارند.
پرسش نامه رفتار ناایمن رانندگان در بین رانندگان اتوبوس از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است، بنابراین، استفاده از این ابزار در تحقیقات آینده مورد حمایت و قابل اعتماد است.