بررسی کارایی مصرف آب و کود در کشت بدون خاک گوجه فرنگی گلخانه ای با استفاده از خشکی دهی قسمتی از ریشه و کاربرد سوپرجاذب

در سال های اخیر استفاده از سیستم های کشت بدون خاک در گلخانه های تولید سبزی در ایران گسترش زیادی یافته است. اغلب تولید کنندگان بدون توجه به نیاز آبی واقعی گیاه، محلول دهی به آن را انجام می دهند. از آنجایی که برخی بسترهای استفاده شده درگلخانه ها بیشتر از نوع بستر های مصنوعی است و اغلب بستر های استفاده شده ظرفیت نگهداری آب کمی دارند، احتمال هدر رفتن مقداری از محلول مصرفی یا وقوع تنش برای گیاهان نسبتا بالاست. چنین شرایطی می تواند کارایی مصرف آب و کود توسط گیاه را کاهش دهد و سبب افزایش هزینه تولید شود. در این پژوهش تلاش شده است امکان افزایش کارایی مصرف آب و کود در گوجه فرنگی گلخانه ای به وسیله خشکی دهی قسمتی از ریشه (Partial root zone drying) و هیدروژل ارزیابی شود. آزمایش در شرایط گلخانه ای به صورت طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و چهار مشاهده در هر کرت اجرا شد. تیمار های آبیاری در پنج سطح آبیاری معمولی50، 70 و 100 درصد نیاز آبی و آبیاری متناوب 50 و70 درصد نیاز آبی بر روی گوجه فرنگی گلخانه ای اعمال شد و بستر استفاده شده در سه سطح 0، 1 و2 درصد وزنی هیدروژل مختلط با پرلیت به منزله فاکتور فرعی به کار رفت. نتایج به دست آمده نشان داد که گیاهانی که تحت تیمار خشکی دهی قسمتی از ریشه قرار گرفته اند نسبت به آبیاری کامل عملکرد کمتری داشته اند اما کارایی مصرف آب و کود آنها بهبود یافت. آبیاری PRD نسبت به کم آبیاری معمولی احتمالا به علت تحریک گیاه برای تولید ریشه های جدید و امکان استفاده بهتر از آب و کود در بستر، عملکرد بیشتری از خود نشان داد. اختلاط هیدروژل با بستر که سبب بهبود خواص فیزیکی بستر و افزایش قدرت نگهداری آن می شود سبب شد که آب و کود با دسترسی بهتر ی در اختیار ریشه قرار گیرند و موجب افزایش عملکرد و بهبود کارایی مصرف آب و کود شود. اثر هیدروژل بر کارایی مصرف آب و کود در گیاهان تحت تیمار کم آبیاری نقش بهتری نسبت به گیاهان تحت آبیاری کامل داشت.