کند و کاوی در علل شکل گیری واقعه حره

در ذیحجه سال 63 هجری، به دنبال شورشی در مدینه، کارزاری میان سپاه یزید و مدنیان در شرق مدینه رخ داد که به اعتبار محل وقوع آن، واقعه حره نامیده شد. این واقعه هزینه های سنگینی، به ویژه برای مردم مدینه در برداشت. گذشته از تخریب، غارت و کشتار وحشتناکی که صورت گرفت، هتک حرمت و رفتار غیر اخلاقی بی سابقه ای سر زد که به آسانی توجیهی برای آن نمی توان یافت. خشونت های اعمال شده از سوی شامیان، تنها در زمان درگیری نبود، بلکه حتی پس از شکست مدنی ها، هم چنان ادامه داشت. این که به راستی چه علل و عواملی موجب بروز این واقعه گردید و چرا شامیان به رفتاری روی کردند که نه تنها با هیچ یک از موازین دینی، اخلاقی و انسانی هم سازی نداشت، بلکه با سنت های عربی نیز توجیه پذیر نبود؟ در این مقال کوشش می شود تا علت یا علل واقعی رخداد حره واکاوی شود و طبعا منطق رفتار شامیان نیز تا حدی ذیل آن مفهوم می گردد، هر چند این سخن به معنای تایید عمل آنان نیست. فرضیه اصلی نوشتار آن است که عمیق شدن فاصله میان انتظار مردم مدینه و آن چه در اختیار داشتند، موجب شورش آنان و به دنبال آن شکل گیری واقعه حره گردید و در نگاه شامیان این اعتراض، سر بر آوردن رقابت کهن عربی بود که سرسختانه می بایست سرکوب شود.