جایگاه عبدالرحمن جبرتی در تاریخ نگاری وهابیت

عبدالرحمن بن حسن جبرتی(1168-1240/1756-1825) با نگارش تاریخ عجائب الآثار فی تراجم و الاخبار حوادث و تحولات دوره حساس و تاثیرگذاری از تاریخ متاخر اسلام را ثبت و ضبط کرده است. نخستین حضور استعمارگران اروپائی، بروز نخستین تمایلات استقلال طلبانه مصریان در برابر سلطان عثمانی و ظهور جریان وهابیت در حجاز، از حوادث بسیار مهمی هستند که او با دید ناقدانه و موشکافانه خود به تحلیل و ثبت آن ها پرداخته است. اما تاکنون به زبان فارسی، پژوهش قابل اعتنایی در باب جبرتی و جایگاهش در تاریخ نگاری اسلامی تالیف نشده است. بنابراین در پژوهش حاضر به معرفی و تبیین مواضع خاص جبرتی در تاریخ نگاری مصر و تحلیل آن پرداخته شده است. همچنین تلاش نگارنده در بخش مرتبط با تاریخ وهابیت بر آن بوده تا علاوه بر اعتنا به روایات جبرتی، به کمک اسناد و مکتوبات موجود در آرشیو عثمانی(ترکیه) از منظر تازه ای به حوادث تاریخ دولت اول سعودی بنگرد.