کاوشی تاریخی در مفهوم و تطور معنایی بیضه اسلام

در پژوهش ها و مطالعات تاریخی بارها به اصطلاحات و مفاهیمی بر می خوریم که کاربرد فراوانی در ادبیات تاریخی، جغرافیایی، سیاسی، فقهی و ادبی ما دارد. این مفاهیم و اصطلاحات هر کدام به فراخور بار معنایی که در بردارند، از تاریخی کم و بیش شناخته شده برخوردارند. اما تعدادی از این اصطلاحات به رغم کاربرد و اهمیت تاریخی فراوان از گذشته ای روشن و شناخته شده بی بهره اند. یکی از این مفاهیم، اصطلاح پرکاربرد «بیضه اسلام» است که با وجود استعمال قابل ملاحظه اش در ادبیات تاریخی، فقهی و سیاسی ما به ویژه در دو سه سده اخیر، به نظر می رسد هنوز تحقیق جامع و مشخصی پیرامون تطور تاریخی، خاستگاه اصلی و چرایی و چگونگی استعمالش صورت نگرفته است. از همین رو در پژوهش پیش رو تلاش گردیده با تکیه بر ریشه شناسی این اصطلاح و بهره گیری از منابع تاریخ ایران باستان، کتب فقهی فقهای برجسته شیعه، متون نظم و نثر فارسی و منابع دست اول تاریخ معاصر ایران و ارائه دیدگاهی بدیع و البته قابل انتقاد و بحث و بررسی بیشتر گامی در جهت شناخت بهتر تطور تاریخی و خاستگاه اصلی این مفهوم فقهی سیاسی برداشته شود.