خطاهای نحوی عرب زبانان در یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان دوم

در این مقاله تلاش می شود از طریق بررسی خطاهای نظام مند نحوی فارسی آموزان عرب زبان، اطلاعاتی درباره ی رشد زبانی و نحوه ی یادگیری آن ها ارائه گردد تا بدین وسیله ضمن آشنایی با نظام ذهنی زبان آموز، گامی موثر در جهت سازمان دهی مواد آموزشی و انتخاب روش تدریس مناسب برداشته شود. در این راستا، تحقیق حاضر در چارچوب رویکرد تحلیل خطا در تلاش است تا خطاهای نحوی زبان آموزان را بر اساس سه منشا درون زبانی، بینا زبانی و مبهم مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش با بهره گیری از روش میدانی و از طریق تحلیل محتوا، متون نوشتاری 105 نفر از فارسی آموزان عرب زبان از نظر انواع خطاهای نحوی بررسی شده است. نمونه ی آماری تحقیق حاضر را زبان آموزانی با میانگین سنی 22 تا 26 سال در سه سطح زبان آموزی مبتدی، متوسط و پیشرفته تشکیل می دهند که بر اساس روش تصادفی ساده از بین زبان آموزان مرکز آموزش زبان فارسی جامعه المصطفی العالمیه در شهر قم انتخاب شده اند. در پژوهش حاضر از مجموع خطاهای زبان آموزان، به طور کلی 18 نوع خطا شناسایی شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل خطاها نشان می دهد بیشترین درصد خطاها در کلیه ی سطوح سه گانه ی زبان آموزی در حوزه ی«خطای مربوط به فعل» (25/42 درصد) می باشد و در میان خطاهای فعلی، خطای عدم مطابقت فعل با فاعل (12/14 درصد) بیشترین بسامد خطاها را به خود اختصاص می دهد. بعد از خطاهای فعلی، «خطاهای مربوط به حروف اضافه» (16/18 درصد) بیشترین درصد خطا را شامل می شود. در نهایت، تحلیل کمی که بر روی خطاهای زبان آموزان از نظر منشا صورت گرفت حاکی از این است که بیشتر خطاها از نوع «درون زبانی» (29/48 درصد) هستند و سپس خطاهای«بینازبانی» (53/33 درصد) و در پایان نیز خطاهای «مبهم» کمترین درصد (18/18 درصد) را به خود اختصاص داده اند