تقسیم بندی بازار داخلی فرش دستباف اصفهان بر حسب گروه های درآمدی و سنی

شهر اصفهان یکی از مناطق مهم فرشبافی در ایران است که جمعیت قابل توجهی از مردم این شهر از گذشته تا امروز در مشاغل مختلف مرتبط با این تولیدات مشغول به کار هستند. ولی میزان تولیدات فرش در اصفهان آنقدر زیاد نیست که بتواند رضایت و نیاز تمام بازارهای موجود داخلی را تامین کند. بنابراین شناسایی مشتریان بالقوه و بخش هایی از بازار هدف که امکان تامین رضایت مشتریان در آن قسمت از بازار بیشتر است می تواند راهکار مناسبی در توسعه بازار داخلی فرش دستباف اصفهان باشد. در زمینه شناسایی بازارهای هدف تحقیقاتی در شناسایی بازارهای هدف فرش دستباف در بازارهای جهانی صورت گرفته است. نتایج تحقیقات نشان می دهد یکی از مشکلات اصلی در صادرات فرش دستباف، شناسایی بازارهای هدف است [1]. کشور ایران در صادرات فرش دارای مزیت نسبی است ولی روند نزولی این معیار، حرکت کشور به سمت از دست دادن تخصص در صادرات فرش را نشان می دهد [2]. همچنین در یک تحقیق، 33 کشور که ویژگی های بازار هدف فرش دستباف صادراتی را دارا هستند، به عنوان بازارهای هدف فرش دستباف ایران شناسایی شده اند [3]. در پژوهش دیگری نیز نشان می دهد که کشور ایران در صادرات فرش دارای مزیت نسبی صادراتی است، اما روند نزولی مزیت نسبی فرش دستباف طی سال های مورد مطالعه حاکی از تضعیف موقعیت رقابتی این کالا در سطح جهان است. علاوه بر این، بر اساس نتایج این تحقیق، آمریکا، امارات، ژاپن و آلمان عمده ترین بازارهای صادرات فرش دستباف ایران هستند [4]. از آنجایی که در زمینه شناسایی و تقسیم بندی بازارهای داخلی فرش دستباف بویژه فرش اصفهان تحقیقی صورت نگرفته و با توجه به محدود بودن بازار فرش اصفهان و محدودیت تولیدات آن و به منظور حفظ این هنر اصیل و حمایت از شاغلین در این زمینه انجام این تحقیق دارای ضرورت است.
یکی از وظایف مدیران بازاریابی علاوه بر شناسایی بازار، تقسیم بندی بازار و انتخاب قسمتی از بازار است که خدمت به آن بخش کارآمدتر می باشد. تقسیم بندی بازار فرش اصفهان کمک می کند که تولیدکنندگان فرش در اصفهان با توجه به نیاز بازار هدف و سلیقه بازار مورد نظر به تولید فرش دستباف بپردازند. برای این منظور تجزیه و تحلیل بخش های مختلف بازار ضرورت دارد.
تقسیم بازار برای تولیدکنندگان دارای مزایایی است؛ از جمله، می تواند احتیاجات هر قسمت را در قبال عرضه رقبا آزمایش کند و با توجه به اطلاعات به دست آمده از خرده بازار بودجه مناسبی تخصیص دهد و همچنین با شناخت دقیق خرده بازارها می تواند در برنامه های عملیاتی خود تغییراتی ایجاد کند و برای جلب رضایت بیشتر گروه های مصرف کننده تلاش کند [5]. اطلاعات اولیه برای مشخص کردن قسمت های بازار فرش اصفهان در دو شهر اصفهان و تهران در سال 1391با توزیع پرسش نامه در میان مشتریانی که تمایل به خرید فرش داشته اند به دست آمد. جامعه آماری در این تحقیق 152 مشتری در دو شهر اصفهان و تهران بوده است. این پرسش نامه ها به شیوه در دسترس هدفمند، در نمایشگاه فرش دستباف اصفهان و بازار تهران پر شده است. با توجه به اطلاعات به دست آمده از پرسش نامه ها، مشتریان به سه گروه درآمدی تقسیم بندی شدند. هدف از این تقسیم بندی شناسایی مشتریان بالقوه فرش اصفهان و تجزیه و تحلیل رفتار این مشتریان می باشد. این گروه ها عبارتند از گروه مشتریان با درآمد کمتر از یک میلیون تومان، مشتریان بین یک تا دو میلیون تومان و مشتریان با درآمد بیشتر از دو میلیون تومان. همچنین مشتریان به دو گروه سنی بین بیست تا پنجاه سال و بالای پنجاه سال تقسیم بندی شده اند.