ساخت و اعتبار یابی مقیاس خودکارآمدی پرهیز از سیگار

سیگار رایج ترین ماده مصرفی اعتیارآور، و درگاه اصلی سوء مصرف سایر مواد است. از مشکلات اساسی برنامه های ترک سیگار بازگشت مجدد فرد به مصرف است. خودکارآمدی پرهیز از سیگار عاملی است که در جلوگیری از اعتیاد، یا بازگشت مجدد به آن پس از ترک سیگار نقش اساسی ایفا می کند. هدف این پژوهش، ساخت و اعتبار یابی مقیاس خودکارآمدی پرهیز از سیگار است. برای ساخت این ابزار با استفاده از چهار مقیاس معتبر خارجی، مقیاسی 52 سوالی تهیه شد. این مقیاس روی 200 دانشجوی سیگاری دانشگاه بیرجند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، اجرا گردید. با توجه معنادار شدن آزمون کرویت بارتلت (0/88=KMO)، تحلیل عاملی اکتشافی روی این مقیاس انجام شد. با استفاده از تحلیل عاملی با روش چرخش واریماکس و روش تحلیل گزینه ها 23 سوال انتخاب شدند. با تحلیل عاملی تاییدی، مقیاسی 13 سوالی با 2 عامل استخراج گردید. روایی همزمان با پرسشنامه باورهای خودکارآمدی عمومی (10-GSE) محاسبه شد. نتایج نشان داد بین پرسشنامه خودکارآمدی پرهیز از سیگار و پرسشنامه باورهای خودکارآمدی عمومی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. مقیاس 13 سوالی پرهیز از سیگار برای جامعه ایرانی می تواند به عنوان ابزاری معتبر در زمینه پیشگیری یا ترک سیگار مورد استفاده قرار گیرد.