نقش عوامل طبیغی در توزیع اکولوژیک زیستگاه های باستانی در بلوچستان ایران(مطالعه موردی: قبور سنگی دوره پارتیان در منطقه مکران جنوبی- بلوچستان)

استقرار، توسعه فضایی و الگوی پراکنش محوطه های باستانی در درجه اول تابع شرایط محیطی و جغرافیایی آنهاست و عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، آب و هوا، خاک، پوشش گیاهی و همجواری آنها با عوارض طبیعی مانند کوه، دشت، رودخانه، جلگه و غیره نقش تعیین کننده هایی در پیدایش و شکل گیری محوطه ها و رونق و شکوفایی آنها داشته است و همچنین هر یک از آنها به نحوی در وسعت و گسترش و توسعه و تعیین نقش آنها سهم بسزایی داشته است. برای مثال، رودخانه ها که منابع عمده تامین آب بشمار می رفت در نواحی مختلف و در ارتباط با شرایط جغرافیایی حاکم با روش های مختلف مورد بهره برداری قرار گرفته اند. همچنین نقش و تاثیر محیط جغرافیایی از زمانهای دیرین در شکل گیری و پیدایش تمدنها نقش اساسی داشته است بطوری که اگردر تمدنهای بزرگی همچون ایران، بین النهرین و مصر دقت کنیم متوجه نقش و تاثیر طبیعت در پیدایش این تمدنهای بزرگ می شویم.
پژوهش حاضر می کوشد تا تاثیر عوامل زیست محیطی ونقش آنها را در شکل دهی فضای استقراری قبور در دوره اشکانیان در حوزه مکران جنوبی (شهرستانهای نیکشهر و چابهار) در استان سیستان و بلوچستان مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. برای دستیابی به این مهم، ابتدا منطقه مورد مطالعه، مورد بازدید قرار گرفت. نتیجه این بازدید، مشاهده ی تعداد کثیری از محوطه های باستانی دارای گورستان، مربوط به دوره پارتیان (اشکانیان) بوده است که اساس و زیربنای این تحقیق را تشکیل می دهند. نتیجه مشاهدات عینی و مطالعات انجام شده نشان می دهد که عمدتا گورستانهای سنگی متعلق به دوره اشکانی، در مجاورت یا نزدیکی منابع آب قرار دارند و در دامنه صخره ها قرار گرفته اند و نشان از یک استقرار کوچرو دارند. با توجه به اینکه مجموع قبور در شرایط زیست محیطی تقریبا یکسانی قرار دارند، می توان نتیجه گرفت که اقلیم و زیست بوم در این شیوه تدوین نقش بسزایی داشته است.