بررسی ترکیبات شیمایی اسانس بذر سه گیاه دارویی بومی استان یزد (زیره سیان، زیره سیاه و زنیان) و مقایسه قدرت آنتی اکسیدانی آنها

از مهمترین گیاهان دارویی خانواده چتریان در ایران، زیره سیاه، زیره سبز و زنیان می باشد که در مناطق مختلفی از رویشگاه های طبیعی استان یزد به چشم می خورد. در این مطالعه به بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس بذر و مقایسه قدرت آنتی اکسیدانی این سه گیاه پرداخته شد.
در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی، تمامی آزمایش ها در سه تکرار انجام گرفت. بذور جمع آوری شده به روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند. جداسازی و شناسایی ترکبیات تشکیل دهنده با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) انجام شد. خواص آنتی اکسیدانی اسانس بذر به روش تخریب رادیکال های آزاد (DPPH) سنجیده و برای اندازه گیری مقدار کل ترکیبات فنولی از روش Follin-Ciocalteu استفاده شد.
مهترین ترکیبات در زیره سیاه گاماترپینن، کومین آلدئید و پاراسیمن و در زیره سبز، پروپانل، بنزن متانول، 1- فنیل 1- بوتانل و گاماترپینن و در زنیان تیمول، گاماترپنین، سایمن و بتا پنین بود. نتایج به دست آمده از غلظت های موثر مختلف از اسانس سه گیاه نشان داد که در زیره سیاه، زنیان و زیره سبز به ترتیب 2/85، 0/711 و 1/49 میکروگرم بر میلی لیتر و میزان ترکیبات فنولی 117/09، 162/62و 90/22 میلی گرم گالیک اسید بر گرم است.
زنیان دارای بیشترین خاصیت آنتی اکسیدانی و زیره سیاه دارای کمترین خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد. بیشترین ترکیبات فنولی به ترتیب در زیره سیاه، زنیان و زیره سبز می باشد.