بررسی اعتبار و ارتباط پرسشنامه «تیروئید و متابولیسم» با وضعیت متابولیسم و سطح سرمی هورمونهای تیروئیدی

ارتباط میان متابولیسم، عملکرد هورمون های تیروئیدی و چاقی موضوعی است که در دهه های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف اعتبار سنجی پرسشنامه «تیروئید و متابولیسم» و ارتباط آن با وضعیت متابولیسم و سطح سرمی هورمون های تیروئیدی انجام شد.
این مطالعه به روش مقطعی- توصیفی و با استفاده از داده های 164 نفر از افراد20 تا 64 ساله از میان مراجعهکنندگان به کلینیک تغذیه و پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. برای هر کدام از شرکتکنندگان فرم پرسشنامه تیروئید و متابولیسم شامل 25 سوال تکمیل گردید. سطح سرمی هورمون های تیروئیدی شامل T3، T4، TSH اندازه گیری شد. میزان متابولیسم استراحت بدن (REE) با استفاده از دستگاه کالری متری غیرمستقیم اندازه گیری شد.
میزان REE حاصل از دستگاه کالری متری غیرمستقیم و محاسبه شده توسط فرمول هریس بندیکت، در مردان به ترتیب 34/475± 7/1826 و 54/454±6/2277 و در زنان 50/205± 8/1410و 10/136± 73/ 1670 کیلوکالری بود. نمره نهایی پرسشنامه ارتباط معنی داری با REE اندازه گیری شده نداشت. متابولیسم استراحت بدن ارتباط مستقیمی با سطح سرمی T3 و T4 و T3/T4 و ارتباط معکوس با TSH داشت. به جز سطح سرمی T3، در سایر موارد ارتباط آماری معنی دار وجود نداشت. وضعیت متابولیسم افراد با استفاده از محاسبه درصد تفاضل و اندازه گیری شده با دستگاه، و محاسبه شده با فرمول هریس-بندیکت و متابولیسم پیش بینی شده با پرسشنامه «تیروئید و متابولیسم» هم خوانی نداشت. اما از میان 25 سوال پرسشنامه سوالات 1، 4، 16، 23 ارتباط معنی داری با متابولیسم استراحت بدن (اندازه گیری شده با دستگاه) داشت.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که پرسشنامه تیروئید و متابولیسم تهیه شده، از ثبات درونی برخوردار، لیکن از روایی (validity) برخوردار نمی باشد.