تعهد دولت ها به ارائه و پذیرش کمک های بشردوستانه

انسان ها نه تنها حق دارند بلکه مکلفند به انسان های نیازمند در هر جای دنیا کمک کنند. در زمان بروز فجایع انسانی ناشی از جنگ یا حوادث طبیعی، هر انسانی تعهد اخلاقی دارد به کمک انسان های نیازمند بشتابد. حوادث طبیعی متعدد که قابل پیش بینی و یا پیشگیری نیستند در جای جای دنیا رخ می دهد و انسان هایی را متاثر می سازد. افزون بر بلایای حاصل از حوادث طبیعی، جنگ ها و خشونت های متاسفانه روزافزون، حیات، سلامتی، آرامش و آسایش انسان هایی را بر هم می زند که نه تنها دخالتی در آن منازعات ندارند، بلکه از رخداد آن خرسند هم نیستند. در مواردی دولت های مبتلا به بحران و وضعیت اضطراری توان تامین نیازمندی های ضروری مردم را ندارند یا در تامین آن ها در مشقت شدید قرار دارند. در چنین وضعیتی بی گمان همه ملت ها و دولت ها تعهد اخلاقی دارند تا برای رفع معضلات و نجات ملت آسیب دیده مساعدت کنند، چنانکه دولت ناتوان اخلاقا ملزم است کمک های انسان دوستانه را بپذیرد و شرایط رساندن آن به نیازمندان را فراهم سازد.
سخن بر سر این است که آیا این تعهد اخلاقی، چهره حقوقی نیز یافته است یا نه. بر چه پایه ای می توان این تعهد پر اهمیت اخلاقی را وارد دنیای حقوق نمود؟ آیا می توان بین تعهد به ارائه و تعهد به پذیرش تفکیک کرد و تنها دومی را تعهدی حقوقی به شمار آورد؟ نقش رضایت دولت نیازمند چیست؟ اگر تعهد به پذیرش را تعهدی الزام آور حقوقی بدانیم، ضمانت اجرای آن چیست و در صورت عدم صدور رضایت مبادرت به چه اقدامی مجاز است؟ آیا تقاضای دولت بحران زده و نیازمند حکم اخلاقی و حقوقی ارائه کمک را تغییر می دهد؟
پاسخ به پرسش هایی از این دست وجهه همت نگارنده در این مقاله است.