معانی خوف و رجا در قرآن و تاویل آن در مثنوی مولوی
نویسنده:
چکیده:
مفهوم خوف و رجا از بعد معرفت شناختی و نظام اصطلاح شناسی در قرآن و در آثار عرفانی، به ویژه مثنوی معنوی جایگاهی ویژه دارد. از این رو این مقاله کوشیده است ابتدا مفهوم این دو واژه را در قرآن کریم بکاود و سپس تاویلات عرفانی این مفاهیم را در نگاه و اندیشه مولوی بررسی نماید. در این رهگذر، سیر مفهومی و تاریخی این دو مفهوم در اندیشه و کلام متصوفه و عرفا تا عصر مولانا نیز به اختصار بررسی می گردد.
نتیجه تحقیق نشان می دهد که مولانا با تکیه بر قرآن و آموزه های دینی، احادیث و روایات به این دو مقوله مکمل نگریسته و در تبیین مفهوم و حقیقت خوف و رجا با تاثیر از کلیت اندیشه عارفان اهل سکر، اندیشه خاص و تفکر عاشقانه خود را به کار گرفته است. مولانا با تلفیق رجا و عشق، رجا را بر خوف برتری می دهد تا اندیشه غالب در مثنوی، یعنی عشق و وصال، در اجزای آن نیز تبلور یابد.
نتیجه تحقیق نشان می دهد که مولانا با تکیه بر قرآن و آموزه های دینی، احادیث و روایات به این دو مقوله مکمل نگریسته و در تبیین مفهوم و حقیقت خوف و رجا با تاثیر از کلیت اندیشه عارفان اهل سکر، اندیشه خاص و تفکر عاشقانه خود را به کار گرفته است. مولانا با تلفیق رجا و عشق، رجا را بر خوف برتری می دهد تا اندیشه غالب در مثنوی، یعنی عشق و وصال، در اجزای آن نیز تبلور یابد.
زبان:
فارسی
در صفحه:
91
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p1390424
سامانه نویسندگان
مقالات دیگری از این نویسنده (گان)
-
تحلیل گفتمان بازنمایی چهره حلاج در آثار خواجه عبدالله انصاری
مهراد اسد پاسکی*، علی تسلیمی،
مجله ادبیات عرفانی، پاییز 1403 -
فراخوانی کهن الگوی مادر در شعر مقاومت افغانستان
نعمت الله عطایی، *، رضا چراغی
نشریه ادبیات پایداری، پاییز و زمستان 1402 -
پدیدارشناسی راوی و خواننده در داستان نوجوان
*، معصومه غیوری
پژوهشنامه جریان شناسی شعر و داستان ادبیات معاصر ایران، پاییز و زمستان 1398 -
بررسی تطبیقی اصول شعر کودک در ترجمه منظوم کودکانه ده سوره کوتاه قرآن کریم
*، فاطمه اختران فر
نشریه پژوهش های دستوری و بلاغی، پاییز و زمستان 1397