تحلیل هندسی- جنبشی چین خوردگی های منطقه چلونک (شمال باختری بیرجند)

در منطقه چلونک در شمال باختری بیرجند در منتهی الیه ایالت ساختاری سیستان، واحدهای رسوبی- آذرآواری چین خورده به سن ائوسن میانی تا بالایی با اثرهای محوری متفاوت در بین گسل های چاهک- موسویه و محمدیه- حصارسنگی قرار دارند. این چین ها دارای ویژگی آشکاری چون پراکندگی اثر محوری با روندهای چیره NE-SW، NW-SE و N-S هستند. تحلیل هندسی- جنبشی چین های منطقه بر پایه برداشت های ساختاری، تصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین شناسی، برش های ساختاری عرضی و توابع ریاضی صورت گرفته است. با استفاده از رخداد گسلش- چین خوردگی، چرخش محور چین ها، درصد کوتاه شدگی و نسبت ابعاد چین های منطقه بررسی و با هم مقایسه شد. مقادیر نسبت ابعاد، درصد کوتاه شدگی و میزان چرخش اثر محوری برای چین های با روند NE-SW به ترتیب 6/ 1-356/ 0، 20-77 درصد و 28-40 درجه؛ برای چین های با روند NW-SE 0/620 - 352/ 0، 41-25 درصد و 40-25 درجه؛ برای چین های با روند N-S 0/3520، 25 درصد و 24 درجه به دست آمد. در این تحلیل ناودیس چاهک، ناودیس چلونک و تاقدیس چاهک با محور NE-SW بیشترین و ناودیس شونگان با محور NW-SE کمترین میزان کوتاه شدگی و نسبت ابعاد را نشان داده اند. بررسی های صورت گرفته نشان داد با افزایش درصد کوتاه شدگی، مقدار نسبت ابعاد نیز بیشتر می شود. تحلیل عناصر ساختاری نشان داد تغییر اثر محوری ناودیس های چلونک، چاهک و حج نج و تاقدیس چلونک و چاهک با راستای چیره NE-SW متاثر از گسل راستالغز راست بر چاهک- موسویه با روند تقریبی N-S است. همچنین تغییر اثر محوری ناودیس های تاج کوه، شونگان و حصارسنگی و تاقدیس شونگان با راستای چیره NW-SE متاثر از گسل راستالغز چب بر محمدآباد- حصارسنگی با روندتقریبی N-S هستند. توزیع اثر محوری چین ها با نسبت ابعاد و کوتاه شدگی متفاوت و روندهای مختلف می تواند معلول چرخش عناصر چین خورده نسبت به موقعیت مولفه های فشاری باشد.