مخاطب شناسی شاهنامه های مصور (با بررسی نگاره های دو نسخه بایسنقری و داوری)

نگاره های شاهنامه ها می تواند در دستیابی به رویکرد مخاطبان شاهنامه در هر دوره راهگشا باشد. شاهنامه از کتاب هایی است که در دوره های تاریخی گوناگون مورد توجه و اقبال گسترده مصوران قرار گرفته است، اما نوع تصویرگری آن با توجه به شرایط محیطی دستخوش تغییرات شده است. پرسش این است که مخاطب شاهنامه در هر دوره، چه تاثیری بر نوع تصویرگری آن داشته است و آیا می توان از طریق نگاره های شاهنامه مخاطب خاص آن را تخمین زد؟ در این جستار با گزینش دو نسخه بایسنغری و داوری به پرسش های مذکور پاسخ می دهیم. روش ما در این پژوهش به این صورت است که نگاره های این دو نسخه را از دو منظر موضوعی و عناصر تصویری مورد بررسی قرار داده، پس از آن به تبیین ارتباط میان نگاره ها و مخاطب شاهنامه می پردازیم. حاصل پژوهش بر ما روشن می سازد که نوع مخاطب بسته به این که درباری باشد یا غیر درباری، در گزینش موضوع و عناصر تصویری نقشی موثر ایفا می کند.