بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس چهار اکسشن از مرزه (Satureja macrantha C. A. Mey.) در سال های مختلف پس از کشت در شرایط آب و هوایی تهران
نویسنده:
چکیده:
جنس مرزه با نام علمی Satureja از خانواده Lamiaceae است و S.macrantha C. A. Mey. یکی از گونه های آن در ایران است که در استان های زنجان، کردستان، همدان و کرمانشاه رویش دارد. در این تحقیق به منظور زراعی کردن این گونه و بررسی کمیت و کیفیت مواد موثره آن در حالت زراعی، ابتدا بذر چهار اکسشن از این گونه از رویشگاه های مختلف کشور جمع آوری شده و در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، در سه تکرار کشت شدند. به منظور بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس این اکسشن ها، سرشاخه های گل دار آنها، طی سه سال متوالی پس از کشت جمع آوری شدند و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه به روش تقطیر با آب مورد اسانس گیری قرار گرفتند. ضمن محاسبه بازده اسانس، ترکیب های تشکیل دهنده اسانس ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه ای (Analytical GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GS-MS) و محاسبه شاخص بازداری مورد اندازه گیری و شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ترکیب های عمده اسانس همه اکسشن ها در سه سال متوالی پس از کاشت، تیمول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن بودند که مقادیر آنها در اسانس اکسشن های مختلف با هم فرق داشت. البته کارواکرول هم در اسانس موجود بود که مقدار آن قابل توجه نبود. همچنین برای کلیه اکسشن های مورد بررسی با رشد و استقرار گیاه، به تدریج بازده اسانس ها افزایش یافت. کیفیت اسانس ها نیز با افزایش عمر گیاه، بجز برای یک اکسشن، به تدریج بهبود یافت، به نحوی که گیاهان سه ساله هم دارای بازده اسانس بالاتری بودند و هم درصد بیشتری از ترکیب های فنلی تیمول و کارواکرول نسبت به گیاهان یکساله داشتند. حذف و ظهور تدریجی برخی ترکیب های غیرعمده اسانس هم در طول رشد گیاه نشان داد که تعیین مقدار کمی و آنالیز اسانس گیاه کاشته شده در سال اول پس از کاشت نمی تواند نتیجه قابل استنادی را تولید کند و برای دستیابی به نتایج قابل قبول حداقل باید بررسی کمی و کیفی اسانس تا چندین سال متوالی ادامه یابد.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
150 تا 164
لینک کوتاه:
magiran.com/p1400408
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!