جمع آوری و ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی توده های بومی گشنیز ایران با توجه به برخی از صفات مورفولوژیکی و آنتی اکسیدانی

در این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی توده های بومی گشنیز ایران،21 توده جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران در دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی1390 1391 در قالب طرح آگمنت (ارزیابی مقدماتی عملکرد) کاشته شدند. برخی صفات مورفولوژیکی (زمان سبز شدن، ارتفاع، وزن تر و خشک، وزن هزار دانه) و آنتی اکسیدانی (کاروتنوئید، ویتامین C، کاتالاز و پراکسیداز) ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که جمعیت های بررسی شده از نظر صفات وزن تر، خشک و وزن هزار دانه تفاوت معنا داری دارند. تجزیه به عامل ها نشان داد، سه عامل اصلی توانست 31/74 درصد از کل واریانس صفات را توجیه کنند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه ایبه روش یو پی جی ام آ، 21 جمعیت گشنیز در چهار گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل: بوشهر (1) و خوزستان (2)، با کوتاه ترین زمان سبز شدن، بیشترین میانگین وزن تر و خشک برگ، ساقه، بوته، تعداد بذر، وزن هزار دانه و بیشترین میزان ویتامین C و پراکسیداز در مقایسه با سایر گروه ها به منزله سازگارترین توده ها در شرایط اهواز معرفی می شوند. در مجموع می توان از این تنوع موجود در میان توده های بومی گشنیز به منزله یک منبع ژنتیکی ارزشمند، برای کارهای اصلاحی استفاده کرد.