تدوین و اعتباریابی مدل رفتاری- شناختی- فراشناختی برای تبیین اختلال وسواس-اجباری

اختلال وسواس- اجباری یک اختلال ناتوان کننده است که یک عذاب قابل ملاحظه ای برای شخص به وجود می آورد. مطالعه حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی مدل رفتاری- شناختی و فراشناختی برای تبیین اختلال وسواس- اجباری انجام شد.
برای دستیابی به اهداف پژوهش، 635 نفر مشارکت کننده شامل304 مشارکت کننده مذکر و 431 مشارکت کننده مونث به طور تصادفی انتخاب و پرسشنامه های OCI-R، DAS، CDS، ATQ، MCQ و OCBS پژوهش روی آنها اجرا شد. روش پژوهش در مرحله اول توصیفی- همبستگی بود و برای اعتباریابی ساختار عاملی مدل رفتاری- شناختی و فراشناختی از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و Amos graphic و برای تحلیل مرحله دوم پژوهش از ترسیم نمودار استفاده شد.
نتایج مرحله اول پژوهش نشان داد که عامل شناختی از طریق میانجی های عامل فراشناختی و عامل رفتاری بر اختلالات طبقه وسواس- جبری تاثیر دارد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که مدل رفتاری- شناختی و فراشناختی تدوینی پژوهش حاضر توان تبیین اختلالات طبقه وسواسی-جبری را دارد. همچنین نتایج تحلیل ساختاری نشان داد که مدل طراحی شده با داده های نمونه پژوهش حاضر برازش مناسبی دارد و ارتباط نزدیکی با فرض های نظری دارد.
مدل پژوهش حاضر از جهت این که چند بعدی است و به هر سه جنبه رفتاری، شناختی و فراشناختی توجه می کند و این سه جنبه را لازم و ملزوم یکدیگر می داند و آنها را جدا یا در تناقض یکدیگر نمی داند یک مدل تبیینی جدید به حساب می آید. این مدل ممکن است پژوهش های آینده که مرتبط با اختلال وسواس-جبری هستند را ارتقاء بخشد و فرمول بندی موردی و درمان های بالینی مرتبط با این اختلال را تسهیل کند.